
2023nr05
In dit nummer, met als thema 'De ontmoeting', daagt wetenschapsjournaliste Jessica Nordell ons uit onze vooroordelen te laten varen, wijst filosoof Bart Brandsma op het stille midden in de samenleving en vertelt theoloog Arnold Huijgen over zijn pogingen om een verbindende rol op zich te nemen, maar vervolgens te horen krijgt: 'Jij polariseert!' Bovendien delen zes deskundigen op het gebied van gespreksvoering hun lessen om een goede ontmoeting tot stand te brengen. Een van die suggesties: 'We mogen best iets meer zwijgen' (Marleen Schoonderwoerd). En, opmerkelijk, de zwarte theoloog Vincent Bacote is idolaat van Abraham Kuyper (die hem permissie gaf om naar heavy metal te luisteren) en bleef dat, óók toen hij diens racistische teksten ontdekte. U leest dit en meer in het juninummer.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE

De interviewer: 'Een goed gesprek is iets intiems'
15 juni 2023“Voor de goede orde: ik vind mezelf geen ontmoetingsspecialist. De gesprekken die ik dagelijks voer kun je wel zien als een vorm van ontmoeting."

De ontmoeting
15 juni 2023Stel je voor. Je zit in een vergaderkamer (of drinkt koffie na de kerkdienst of eet aardappelsalade tijdens de buurtbarbecue) en je gesprekspartner is een en al oor. Ze luistert en stelt geïnteresseerde vervolgvragen.

'Keller was in zijn vakgebied een groot theoloog'
15 juni 2023De onlangs overleden Amerikaanse theoloog Tim Keller (1950-2023) werd eind jaren negentig door toenmalig hoofdredacteur Aad Kamsteeg via dit blad in Nederland geïntroduceerd. In iedere editie verscheen een preek en we schreven regelmatig over Kellers missionaire benadering die in New York zoveel ...

De beeldmaker: 'Eerlijkheid is een van de kostbaarste dingen die je kunt geven'
15 juni 2023“We zijn als mensen zowel heel erg anders als heel erg hetzelfde. Die paradox vind ik interessant. Iedereen kent vormen van angst, liefde, vreugde, verdriet, tegelijk ervaart iedereen dat op een unieke manier. Het maakt dat ik het liefst iedereen zou ontmoeten."

De buurtbemiddelaar: 'Een burenruzie gaat nooit over een schutting'
15 juni 2023“Even was ik bang dat digitaal contact fysieke ontmoetingen grotendeels zou vervangen na corona, maar in de praktijk zie ik gelukkig dat dat niet zo is. Gesprekken in levenden lijve zijn wat mij betreft onvervangbaar. De verbinding die je maakt door bij elkaar te komen is anders dan via een ...

De gesprekstrainer: 'Je moet de controle los durven laten'
15 juni 2023“We hebben de afgelopen decennia steeds meer controle gekregen over de interacties die we hebben. Het internet en de digitalisering hebben onze sociale mogelijkheden en ons bereik enorm vergroot, maar tegelijk kunnen we ook heel gemakkelijk contact ontwijken."

De relatietherapeut: 'Empathie is een spier die je kunt trainen'
15 juni 2023“Voor mijn neus vinden elke dag ontmoetingen plaats van mensen bij wie de verbinding beschadigd is. Maar wat voor hen geldt, geldt ook voor jou als jij de buurman tegenkomt op straat: als je vriendelijk naar hem knikt en hij negeert jou, steekt dat."

De theoloog: 'We mogen best iets meer zwijgen'
15 juni 2023“Soms zit taal een echte ontmoeting in de weg. Onlangs woonde ik met studenten een gastles bij van kunstenares Grady van den Bosch waarin ze iedereen in tweetallen een minuut zwijgend tegenover elkaar liet zitten. Kijkend en voelend."

Bart Brandsma: Waarom de strijd tegen polarisatie steeds mislukt
15 juni 2023SIRE-campagnes en fatsoensoffensieven ten spijt. Polarisatie neemt toe. Voor een kuur die kans van slagen heeft, wijst filosoof Bart Brandsma op de groep die in het tumult van extremen vaak vergeten wordt: het stille midden. "In onze samenleving worden meningen overgewaardeerd."

Profetisch spreken
15 juni 2023Moet de kerk vaker profetisch spreken? Als het aan voormalig CU-Kamerlid Carla Dik-Faber ligt wel. Zij is tegenwoordig projectleider van de Groene Kerken, een initiatief dat zich inzet om kerken te verduurzamen.

Het Woord werd relatie
15 juni 2023Wat als het echte leven meer op 'Fawlty Towers' lijkt dan we denken?

Nederland is niet perfect, maar wees er eens wat trotser op, Nederlanders
15 juni 2023April en mei zijn bijzondere maanden voor mij. 39 jaar geleden kwam ik als tiener naar Nederland, mijn geboorteland achterlatend voor de vrijheid die wij ieder jaar in mei herdenken.

Nanning-Jan Honingh: Als Pluk in het zweet des aanschijns
15 juni 2023Wat als je vastloopt in je idealen? Nanning-Jan Honingh boert oudtestamentisch op zijn eigen 'land van melk en honing'. Zonder al te veel succes. "Of God weleens helpt? Dat vraag ik me af."

Langer kijken doet ontmoeten
15 juni 2023Hoe kunnen we in ons werk, in de kerk en in de maatschappij – waar verwijdering rond allerlei thema’s op de loer ligt – elkaar écht ontmoeten? Wat coach en trainer Otto Kamsteeg betreft is de sleutel even voor de hand liggend als ingewikkeld: de liefde. 'Kijk, handel en spreek ik vanuit ...

Komt de vooruitgang te laat?
15 juni 2023Gaat het met de wereld almaar slechter? Nog niet zo lang geleden veroverde een boek waarin het tegendeel wordt beweerd de bestsellerlijsten.

Jessica Nordell: Hoe je van je vooroordelen afkomt en waarom je dat zou willen
15 juni 2023Iedereen heeft vooroordelen, bewuste en onbewuste. Op basis daarvan delen we mensen en de wereld in. Maar die vooroordelen kunnen negatieve gevolgen hebben en anderen uitsluiten. Het goede nieuws is dat we er iets aan kunnen doen, zegt wetenschapsjournaliste Jessica Nordell. "Probeer jezelf in te ...

Ik en mijn aura
15 juni 2023In het meest gelukkige dorp van Nederland is er laatst een winkel bij gekomen, een natuurwinkel. Om geen reclame te maken, zal ik de naam weglaten. In de advertentie lees ik: 'Ook voeren wij een hoop spirituele producten zoals: wierrook, engeltjes en edelstenen. Dit allemaal om uw aura te reinigen.'

Een verzonnen wereld kan een toevluchtsoord zijn
15 juni 2023Is de kracht van de verbeelding effectief en ‘sterk’ genoeg om ellende te weerspreken? Die vraag speelt in Mauk, de nieuwe roman van Jan Vantoortelboom.

Weldadige onbevangenheid
15 juni 2023Op een dag koopt de vader van Simon Poorta op het station in Uithuizermeeden twee treinkaartjes naar Enschede, een retour voor zichzelf en een enkeltje voor zijn zoon. De vijftienjarige Simon gaat studeren, voor onderwijzer, in Enschede. In Holland, zoals zijn moeder zegt.

David van der Meulen: 'Mensen verlangen naar diepgang'
15 juni 2023David van der Meulen, predikant in Amsterdam, tekent graag buiten de lijntjes. Hij is met de kerk actief in de leefwereld van jonge mensen: de voorhof. Een tussenwereld noemt hij het, waarover hij een boek schreef.

Deze mopperende opa heeft gewoon gelijk
15 juni 2023Veel weten, maar weinig beleven en weinig ziel – die kant moet het niet op, met geloof en kerk. Maar het is wel gebeurd, vindt Herman De Dijn, die kritisch kijkt naar de ‘verdunning’ van geloven. In zijn boek legt hij uit hoe katholiek geloven raakt aan diepere gevoelslagen, bijvoorbeeld door ...

Van bijna niets naar alles
15 juni 2023Bestaat hij nog, de echte huwelijksnacht? In de moderne literatuur is het doorgaans eerst het bed en ergens aan het eind pas de tafel.

Verstikt door de botsing tussen verlangen en verwachting
15 juni 2023Het datingprogramma op tv geeft aan wat de standaard is: een man en een vrouw. Jean kijkt er met plezier naar, maar gek is het wel. Zelf past ze helemaal niet in het geschetste ideaalplaatje.

Hoopbrengers: Een kleine familie in de grote stad
15 juni 2023Waar zijn de kerken in de zorg voor Rotterdam-Zuid, vroeg een wethouder zich twintig jaar geleden hardop af. Het leidde tot de inloophuizen van House of Hope, waar Elsbeth Hubach al jaren de scepter zwaait. Op verzoek van de wijkgenoten zijn er op zondag nu ook vieringen. "Ze zeiden: we kunnen hier ...

Arnold Huijgen: 'Ik wil verbinden, maar de reactie is: jij polariseert'
15 juni 2023Zijn boek over Maria werd bekroond en zijn publicaties over bijbeluitleg oogsten evenveel lof als kritiek. Vorig jaar verruilde hoogleraar Arnold Huijgen ineens zijn eigen christelijke-gereformeerde theologische universiteit voor die van de protestanten. "Toch blijf ik loyaal aan de CGK. Ik ga niet ...

Waarom Vincent Bacote als zwarte theoloog de racistische Kuyper niet bij het grofvuil zet
14 juni 2023Is er hoop na de gruwelen van slavernij en racisme? Daarover buigt Vincent Bacote zich deze maand in Utrecht. In gesprek met deze Afrikaans-Amerikaanse theoloog over de invloed van Abraham Kuyper: Kuyper gaf hem permissie om naar heavy metal te luisteren én kwetste hem tot op het bot met zijn ...

Marcus de Koning: ‘De dag van de bom heeft mijn leven bepaald’
15 juni 2023Rotterdammer Marcus de Koning (1928) werd in 1940 door zijn vader onder het puin van hun gebombardeerde huis vandaan gehaald. Nog steeds kan Marcus niet tegen overvliegende vliegtuigen en het maandelijkse luchtalarm. “Ik wil niet te veel aan die ongelooflijke ellende herinnerd worden.”

Iets blauws
15 juni 2023De maandag is voor mij geen schrijfdag maar een oppasdag. Idrisdag. Ik maak die dag geen aantekeningen, de schriften blijven dicht. Toch ben ik me zelden zo bewust van wat er in een schrijvend hoofd gebeurt als juist dan, op die schrijfloze dagen.

Levendige vertelling vanuit een ijzeren geheugen
15 juni 2023In de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog ontvluchtten veel dissidenten, en natuurlijk ook veel Joden, Duitsland. Talloze Duitse vluchtelingen kwamen terecht in Frankrijk. Maar toen de oorlog uitbrak, was het voorbij met de relatieve veiligheid en snapte iedereen: het beste maar die oceaan over, ...

Zelfcompassie als tegenkracht voor perfectionisme
15 juni 2023Je weet al vrij snel dat je goed zit, met het boek De perfectieparadox van Thomas Curran. Er is veel te koop op dit zelfhulp-achtige gebied, onder de vlag van ‘je mag zijn wie je bent’ of je moet ‘in je kracht gaan staan’. Maar Curran is van een ander slag.

Geen geld? Het is er wel, maar weggestopt
15 juni 2023“Belasting, belasting, belasting, de rest is bullshit.” De beroemd geworden speech van journalist en historicus Rutger Bregman tijdens het World Economic Forum in 2019 had uitstekend gepast in de documentaire Tax Me If You Can.

Ze zijn het halleluja-koortje nog niet moe
15 juni 2023Film- en theaterregisseur Richard Eyre, zelf inmiddels tachtig jaar, brengt graag senioren in beeld. Het liefst speelt hij Shakespeare met hen, maar ook eigentijds drama met maatschappelijk relevante thema’s neemt hij samen onder handen.

Elf blokfluiten en een synchrone ademhaling
15 juni 2023In het Spaanse Sevilla staat een kathedraal die gewijd is aan Maria, de moeder Gods. In 1401 werd besloten om – op de plaats waar eerst een moskee stond – een grote kathedraal te bouwen, zo groot dat toekomstige generaties de bijeengekomen kerkleiders als krankzinnig zouden bestempelen.

Onmiskenbare groei
15 juni 2023In korte tijd ging de carrière van Lauren Daigle de stratosfeer in dankzij het succes van ‘You Say’. Maar nieuwe muziek liet lang op zich wachten.

Een album vol geloofspassie
15 juni 2023Maria Markesini werd in haar geboorteland Griekenland opgeleid tot klassiek pianist, op het Rotterdamse conservatorium leerde ze jazz en wereldmuziek kennen. Inmiddels woont ze met haar Nederlandse man in de Maasstad.