Magazine 2023
2023nr04
Sinds afgelopen maandag is de wereld een nieuw kerkgenootschap rijker: de Nederlandse Gereformeerde Kerken, een fusie van de GKv en de NGK. In het meinummer van De Nieuwe Koers gaat theoloog Koert van Bekkum in op de vraag: wat zijn de uitdagingen van dit nieuwe kerkverband? Ook blikt de 91-jarige dominee Frans van Deursen terug op zijn leven door te vertellen over de kerkscheuringen die hij meemaakte én geeft hij zijn visie op de recente hereniging. Het omslagverhaal gaat deze maand ook over de kerk en meer specifiek: over hoe introverte kerkgangers de diensten en het gemeenteleven ervaren. Harde muziek? Ze raken overprikkeld. Wildvreemde gasten aanspreken? Het zweet kan ze uitbreken. Na afloop koffiedrinken? Doodvermoeiend. De vraag is: kan dat niet anders? (Antwoord: ja, dat kan.) Verder ook deze maand weer columns, boeken, films en muziek.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE
Column
In alle vrijheid
04 mei 2023Als ik 's ochtends bij mijn kantoor arriveer, kan ik niet om de vier zwarte gedenkstenen in de stoep heen. Ze liggen er ter nagedachtenis aan vier Joodse familieleden die hier woonden. Tijdens de oorlog werden ze vermoord in Auschwitz en Mauthausen.
Introvert in de kerk. 'Mag het ook eens wat stiller?'
04 mei 2023'Zullen we allemaal gaan staan? En spreek je na afloop nog even gasten aan bij de koffie?' Introverte kerkgangers krijgen niet alleen de rillingen van zulke uitnodigingen, na afloop van de kerkdienst zijn ze ook nog eens doodmoe. Kan dat niet anders?
Theologie & filosofie
Een nieuw kerkverband. Maar wat is het verhaal?
04 mei 2023Deze maand ziet een nieuw kerkgenootschap het licht: de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Wat kunnen we verwachten als deze kerken hun nieuwe plek innemen in het kerkelijke en maatschappelijke speelveld? Koert van Bekkum signaleert drie uitdagingen.
Column
Het is tijd voor ouderwets besturen
04 mei 2023De Statenverkiezingen lieten zien dat het vertrouwen in het kabinet blijft afbrokkelen. Kabinet-Rutte IV heeft de uitstraling van de zoveelste herhaling van Rocky. Op een gegeven moment kent iedereen de scenario’s en de plotwendingen (Remkes!).
Column
Psalm 51 in een achterstandswijk
04 mei 2023Hoe de manier waarop God ons vernieuwt overeenkomt en verschilt van de manier waarop we onszelf vernieuwen.
Column
De religieuze behoeften van de Bijlmerbewoners
04 mei 2023De Bijlmer is de thuisbasis van meer dan 150 kerken, maar er is amper ruimte voor. Als gemeenten en projectontwikkelaars zouden inzien dat migrantenkerken veel meer zijn dan een gebedshuis, zou dat voor iedereen winst opleveren, betoogt Samuel Lee.
Theologie & filosofie
Verandert het beeld Gods in een machine?
04 mei 2023De ontwikkelingen van kunstmatige intelligentie gaan zó snel, dat techprominenten uit de hele wereld onlangs pleitten voor een pauze. Begrijpelijk, want de nieuwe technologie roept ethische en levensbeschouwelijke vragen op, signaleert 'AI-theoloog' Jack Esselink. "Het oeroude christelijke ...
Nederlandse politiek
Is ontgroeien de oplossing voor de economie van morgen?
04 mei 2023Is economische groei een navolgenswaardig ideaal of de wortel van alle kwaad? Aanhangers van de degrowth-beweging zeggen het concept het liefst zo snel mogelijk vaarwel, volgens anderen hoeft economische groei een duurzame toekomst niet in de weg te staan. Iedereen is het erover eens dat we niet op ...
Column
Europa meer op eigen benen
04 mei 2023De oorlog in Oekraïne heeft meer effect gehad op het denken binnen de Europese Unie dan wat ook na het einde van de Koude Oorlog in 1989. Kort geformuleerd zal het accent waar het vrede en veiligheid betreft van soft naar hard power worden verlegd, van diplomatie en handel naar militaire macht.
Goede gesprekken
Arjan Broers: 'Wie vertelt je dat jouw waarde losstaat van wat je presteert?'
04 mei 2023Nog nooit zijn zo veel mensen zo gezond zo oud geworden als in onze tijd. De grote vraag is, zegt pastor en coach Arjan Broers: kunnen we behalve alsmaar ouder misschien ook wat wijzer worden? "Voor het eerst in de geschiedenis kunnen veel mensen echt toekomen aan levensvragen van de tweede ...
Column
Afscheid nemen bestaat wel
04 mei 2023Over één ding hoef ik mij als dominee nooit druk te maken: of ik wel werk houd. Dat komt door de dood. De dood roept de religie op. Zolang de dood er is, zullen er dominees zijn of anders andersoortige goeroes, prevelaars, profeten, bemiddelaars die heilig roepen: ‘Goede vaart!’
Boeken
Dood en begraven, en wat dan opstaat
04 mei 2023Oscar van den Boogaard is zoon van de prins. Onomstotelijk bewijs doet er voor hem niet toe. De vraag is: hoe kun je leven met een afwezige vader, een bedrogen nepvader en een drankzuchtige moeder?
Boeken
Politieke intriges, polarisatie en grofheid, de 17e eeuw lijkt op nu
04 mei 2023Na haar roman Papieren Paradijs over een domineesvrouw die naar Suriname emigreert, verrast Marlies Medema haar lezers opnieuw met een bijzonder sterke roman: Lysbeth.
Boeken
Niet meer met uren smijten
04 mei 2023We verspillen eindeloos veel tijd, maar willen toch ook van elk moment genieten. En wij zijn allemaal ook druk-druk-druk. Koen Haegens verwondert zich, en mikt op ‘toegewijde tijd’, in zijn boek Op zoek naar de verstrooide tijd.
Boeken
Halík is meer van hetzelfde, maar toch vol pareltjes
04 mei 2023In de ‘namiddag van het leven’ moet je jezelf opnieuw uitvinden, leert Tomáš Halík uit de dieptepsychologie. En ook als christenheid staan we voor die opdracht. Daarover gaat het in Halíks nieuwe boek, waarin brede gebaren en glanzende pareltjes te vinden zijn, en ook wel wat onbeholpenheid. ...
Column
Pianist
04 mei 2023Toen ik nog vaak boeken recenseerde, kon ik weleens wakker liggen van de vraag of ik nu eigenlijk begreep wat ik las. Want voordat je een oordeel geeft over een roman, moet je toch op z'n minst een idee hebben van de betekenis ervan.
Film
Haar leven is niet onopgemerkt gebleven
04 mei 2023Hoeveel anonieme ontmoetingen hebben we als mens niet op een dag? De medewerker van de supermarkt, de treinconducteur, een toevallige passant op straat. Talloze gezichten, naamloos, verhaal onbekend. Maar wat gaat er schuil achter hun buitenkant? Welk verleden dragen ze met zich mee?
Goede gesprekken
Waren vroege christenen nou schurken of heiligen?
04 mei 2023Een kritische vraag in de pub leidde tot een kloek boek over de geschiedenis van het christendom. Schrijver John Dickson doet zijn best om naast alle heiligen ook vele schurken uit te lichten. "Christenen die hun eigen geschiedenis alleen maar geweldig vinden, schrikken van mijn boek."
Goede gesprekken
Mozes
David Onnekink: 'Ik verlang naar een wereld die wél mooi is'
04 mei 2023Als onderzoeker aan de Universiteit Utrecht bestudeerde historicus David Onnekink vooral de grote lijnen van de wereldgeschiedenis, maar na de geboorte en het overlijden van zijn dochter Hannah kreeg hij meer oog voor het kleine en het kwetsbare. 'Mijn dochter is even belangrijk als de Graaf van ...
Goede gesprekken
Reportage
Hoopbrengers: 'Je kunt kritisch zijn, maar je hebt ook een opdracht'
04 mei 202316.000 vluchtelingen met een verblijfsvergunning wachten in azc’s op een plek om te wonen. De Protestantse Kerk in Nederland kon niet langer wegkijken. Als een van de initiatiefnemers van de Thuisgevers zoeken zij, regelmatig als dwaze profeten, naar een duurzame oplossing voor de vastgelopen ...
Goede gesprekken
Levensdagen
Frans van Deursen: ‘Of ik God een vraag wil stellen? Wat een vreemde gedachte’
04 mei 2023Hij heeft in zijn leven twee kerkscheuringen meegemaakt. Die van 1967 heeft emeritus predikant Frans van Deursen (91) nog geprobeerd te voorkomen, maar het mocht niet baten. De eenwording van de NGK en de GKv ziet hij als een 'omgekeerde scheuring', maar hij is ook niet helemaal gerust op de ...
Column
Werk in uitvoering
04 mei 2023Ben je een christen of doe je een voortdurende poging het te worden? En weet je ooit zeker dat het doel bereikt is?
Boeken
Zinvolle afsluiting van een tijdperk
04 mei 2023In de maand waarin de gereformeerd-vrijgemaakten fuseren met de Nederlands-gereformeerden, verschijnt het nieuwe boek van de aan dit blad verbonden muziekjournalist Johan Bakker: Gebonden aan een bandeloos bestaan. Hierin beschrijft hij de grote verandering van muziekbeleving van ...
Boeken
Turkije: islamisering mislukt
04 mei 2023Het beeld klopt niet, zegt Rob Vreeken in zijn nieuwe boek, Een heidens karwei. Mochten we denken dat de Turkse samenleving onder druk van de conservatieve moslim Recep Tayyip Erdogan (1954) islamiseert, dan hebben we het mis.
Film
Bekend zijn met, is iets anders dan begrijpen
04 mei 2023Luftkrieg und Literatur, heette de verzameling essays die W.G. Sebald in 1999 publiceerde. In het boek, enkele jaren later vertaald als On The Natural History of Destruction, vertelt de Duitse schrijver dat het vandaag de dag moeilijk voor te stellen is hoe omvangrijk de verwoesting van Duitse ...
Film
De ziel van Oekraïne
04 mei 2023Na de val van de Sovjet-Unie groeide de jeugd in Oekraïne op met Disney-films. Waar de Disney-studio’s de laatste jaren steeds meer culturen ontdekken, is Oekraïne altijd buiten hun aandachtsveld gebleven. Wat zou het mooi zijn als het land zelf zijn eigen volksverhalen kon animeren.
Muziek
Het Franse lied door een Britse bril
04 mei 2023Visions Illuminées beziet het Franse lied door een Britse bril, op diverse niveaus. Sopraan Mary Bevan bewees met pianist Joseph Middleton haar affiniteit vaker, maar het Ruisi Quartet en kamerorkest 12 bieden een ruimer instrumentaal jasje.
Muziek
Goed gerijpt, soms ruw contrast
04 mei 2023Het valt meteen weer op als Nico Knibbe ‘Jij Bent Klei’ inzet: Nobuts is gerijpt. In de goede zin van het woord. De tekstuele directheid en de gevoeligheid van het dichterlijke in het nederpopgenre zijn bij de Barneveldse zanger in goede handen, waardoor je het werk makkelijk aan liefhebbers van ...
Muziek
De tingeltangelhersenpan van Spinvis
04 mei 2023Erik de Jong was al een laatbloeier toen hij twintig jaar geleden debuteerde, maar op Be-Bop-A-Lula lijkt hij pas echt zijn draai gevonden te hebben.