Magazine 2023
2023nr03
Er is een spanning tussen samen genieten van eten, en de uitputting van mens, dier en aarde die door ons eetpatroon veroorzaakt wordt. Daarom gaan we in deze De Nieuwe Koers op zoek naar 'het goede eten'. Wat dat is, wat we daarin zelf voor verantwoordelijkheden hebben, wat de politiek zou kunnen of moeten doen en waarom het allemaal soms zo moeilijk lijkt, daarover gaat het in dit nummer. Zo spreken we onder ander Louise O. Fresco over haar nieuwe boek 'Ons voedsel', spreken we met boer Jan Huijgen, schreef theoloog Alain Verheij een essay over wat wij als christen kunnen leren van religieuze voedselvoorschriften van onze gelovige medemens en werpen we een blik op de toekomst van ons eten. Verder natuurlijk aandacht voor boeken, film en muziek, en een nieuwe aflevering van Mozes, Hoopbrengers en Levensdagen.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE
Huub Oosterhuis, 1933-2023
11 april 2023Afgelopen week, op Paaszondag, overleed theoloog en dichter Huub Oosterhuis op 89-jarige leeftijd. In de voorbije jaren heeft De Nieuwe Koers hem twee keer gesproken. Deze artikelen kunt u hier teruglezen.
Levensdagen
Gerrit Poels (1929-2023): 'Wat mij voor veel mensen waardevol maakt, is dat ik hun schreeuw hoor'
27 april 2023Woensdag 26 april overleed Gerrit Poels, ook wel bekend als Pater Poels, op 93-jarige leeftijd in zijn woonplaats Tilburg. In 2015 sprak Wilfred Hermans hem voor de serie Levensdagen, waarin ervaren gelovigen levenslessen delen aan de hand van zeven dagen uit hun leven. Lees het interview hier ...
Column
Het goede eten
06 april 2023Als kind at ik ieder jaar op paasmorgen matses met poedersuiker. Vroeg of laat kwam het gesprek aan de ontbijttafel op deze ongezuurde broden die het Joodse volk (weliswaar zonder poedersuiker) at bij hun vlucht uit Egypte, het pesachmaal van Jezus in zijn paaszaal en de gedachte dat we deze matses ...
Nederlandse politiek
'Aan tafel!' kan boeren en burgers verbinden
06 april 2023Wat betekent de klinkende verkiezingszege van BBB voor onze omgang met voedsel? Voor boer-filosoof Jan Huijgen is de triple B niet genoeg. Hij pleit voor BBBBB: boeren, burgers, bestuurders, bottom-up en begeestering. 'Dat BBB de onvrede ter sprake brengt is goed, maar ik zie ze ook escaleren.'
Goede gesprekken
Louise O. Fresco: 'De overvloed aan voedsel is het echte voedselprobleem van deze tijd'
06 april 2023Droogte is op te lossen en klimaatverandering biedt ook kansen, zegt Louise O. Fresco. De grootste voedseluitdaging van onze tijd is volgens de schrijfster en wetenschapper dus niet hoe we de wereldbevolking gaan voeden, maar hoe we kunnen omgaan met de overdaad en overvloed. "Matigheid heeft als ...
Column
BBBiddag
06 april 2023Op biddag werd er bij ons in de kerk gebeden voor de boeren en voor de planeet. Het eerste gebed was van een zuster die haar leven lang wakker werd met het loeien van de koeien in de stal.
Column
Hoe anderen de prijs voor ons leven betalen
06 april 2023De kosten voor levensonderhoud zijn hoog, maar de prijs voor een leven met God zouden we ons nooit kunnen veroorloven.
Column
De straatevangelist en de dakloze
06 april 2023De straatevangelisten hadden de mond vol van zonde, dood en hel, maar de dakloze man, even verderop, lieten ze links liggen.
En tóch gooi je de kipfilet in het winkelwagentje. Waarom duurzaam leven zo moeilijk is
06 april 2023Bijna alle Nederlanders vinden het milieu belangrijk, maar we blijven massaal vlees eten en op vliegvakantie gaan. Christenen doen nauwelijks meer voor het milieu dan niet-christenen. De vraag is: hoe moeten we mensen aan boord krijgen van de duurzaamheidstrein? "Een andere manier van leven is geen ...
Column
Nieuwe Koude Oorlog?
06 april 2023Zijn wij opnieuw in een Koude Oorlog beland? Tot op zekere hoogte ja. Aan de ene kant vallen er onmiddellijk verschillen op. In Oekraïne voeren het Westen en Rusland geen koude oorlog, maar – zij het indirect – een hete.
Theologie & filosofie
Alain Verheij: De schepping is niet gemaakt voor het cynische motto 'eten of gegeten worden'
06 april 2023Hindoes eten geen koeien, joden eten koosjer, moslims halal. Zulke voedselvoorschriften hebben christenen niet. Toch zijn ze zo gek nog niet, zegt theoloog Alain Verheij. Want ze drukken huiver uit voor het doden van een ander schepsel. Wat zegt dat over hoe christenen zouden kunnen omgaan met vlees ...
Column
Geloof is niet enkel voor-waar-houden
06 april 2023'Velen denken dat het geloof een eenvoudige zaak is; niet weinigen rekenen het tot de algemene deugden. Zij doen dit omdat zij er geen enkele ervaring mee hebben.' Zo begint Maarten Luther in 1520 zijn geschrift De vrijheid van een christen.
Sprinkhanenburger met melk uit de schoorsteen
06 april 2023Wat staat er morgen op tafel? Hoewel de trend meer ‘puur’ en ‘eerlijk’ is, lijkt de toekomst van eten toch vooral een kwestie van meer technologie te zijn. Wetenschapsjournalist René Fransen zet acht voedselontwikkelingen op een rij.
Boeken
Hier worden mensen gekweekt
06 april 2023Futuristische romans kom je geregeld tegen in het aanbod van nieuwe boeken. Misschien wel vaker dan ooit. Hoe vergaat het ons, als wijzelf digitaler worden, aangestuurd door algoritmes? Het futuristische oerboek van Aldous Huxley, Heerlijke nieuwe wereld, wordt steeds relevanter.
Boeken
Intens dagboek uit een tijd van politieke hysterie
06 april 2023De Duitse schrijfster Anna Haag (1888-1982) publiceerde vanaf 1922 romans en korte verhalen. Ten tijde van het Derde Rijk namen haar publicatiemogelijkheden af, totdat met het begin van de Tweede Wereldoorlog in 1939 alleen nog het geheime dagboek als medium overbleef.
Boeken
Hoe kun je Jezus volgen als je een inwisselbaar radertje bent?
06 april 2023De wereld is geen neutraal terrein, maar wordt bezet door ‘machten’. De Franse denker Jacques Ellul (1912-1994) zag dat allemaal heel scherp. Journalist Frank Mulder is een gretige lezer van zijn werk, hij vertaalde Elluls boek Staan in de wereld van nu.
Boeken
Hoop, lankmoedigheid, heling? Wat is dit, Michel Houellebecq?
06 april 2023Michel Houellebecq, een van de bekendste Franse schrijvers van deze tijd, gaf zijn grote nieuwe roman de titel Vernietigen. Toch is het niet een en al afbraak en nihilisme. We maken hier juist kennis met een ‘zachte’ Houellebecq, met openheid voor het spirituele.
Column
Is daar iemand?
06 april 2023Op Twitter volg ik Charlotte Bouwman en Jason, die regelmatig in een ggz-instelling verblijven. Charlotte vroeg eens chocola te sturen naar de kliniek en Jason tweette: ‘Dit. Vakantie betekent geen school. Geen school betekent geen dagbesteding. Geen dagbesteding betekent langer op kamer. Tot 22 ...
Film
We zijn online zichtbaar, dus we bestaan
06 april 2023Hunkeren naar aandacht in een wereld waar niemand je ziet. Dat is de korte samenvatting van Sick of Myself. En dat dan verpakt als een bijtende satire op de naar likes hengelende millennial.
Goede gesprekken
Jaap van Heusden en Willem Jan Otten: 'Iedereen moet zelf die gewelddadige reis maken'
06 april 2023Een huilend Mariabeeld in Limburg en een priester uit Rome die dat wonder moet onderzoeken. Daarover gaat de nieuwe film van Jaap van Heusden. Maar 'De man uit Rome' gaat over nog veel méér, ziet filmkenner Willem Jan Otten. Een tweegesprek. 'Of de film zo is bedoeld? Dat vind ik geen goede vraag. ...
Goede gesprekken
Mozes
Ben Tiggelaar: 'Mijn rol is toch nog niet uitgespeeld? Het is toch niet nu al afgelopen?'
06 april 2023Ben Tiggelaar is bestsellerauteur, topspreker op seminars en interviewde als eerste Nederlander Barack Obama. Maar dat succes dankt hij, zegt hijzelf, aan mazzel, toeval en geluk. "Als rijke heb je het slecht getroffen in het Koninkrijk van God. Lekker dan!"
Theologie & filosofie
Reportage
Hoopbrengers: 'In de Bijbel is er niemand die ermee kapte'
06 april 2023Op het Amsterdamse dorpsplein zoekt stadspredikant Tim Vreugdenhil naar een nieuwe definitie van kerk-zijn, om niet-christenen aan te spreken. In deze dagen voor Pasen praat hij met hen over wat hij als hét thema van deze tijd ziet: waarom voelen we ons zo leeg?
Goede gesprekken
Levensdagen
‘Ik strijd ’s nachts, dan komt alles voorbij’
06 april 2023Het leven van Al Dijkhuizen (87) is getekend door verlies. Van geliefden, van kinderen, van gezondheid, van geluk. Een vederlichte hemel, waarin alles eens koek en ei is, dat gaat er bij hem moeilijk in. "Het enige wat ik zeggen kan: ik houd echt van de Here Jezus."
Column
Deus ex machina
06 april 2023Zodra ik een mailtje open, doet Outlook een aantal suggesties voor een antwoord. Geen lange zinnen, maar bijvoorbeeld: ‘Ja, dat is prima!’ en ‘Wat een leuk idee!’ en ‘Dat klinkt goed, ik zal het snel in orde maken.’
Boeken
De Zanzibardriehoek
06 april 2023Voor de kust van Tanzania ligt het toeristische eiland Zanzibar, dat in de eerste plaats doet denken aan cocktails op een zonnig strand.
Boeken
Monument voor een eigenzinnige profeet
06 april 2023De biografie van een goeddeels vergeten neuroloog, dat lijkt niet het type boek voor een breder publiek. Maar dat ligt toch anders in het geval van Abraham Gans (1885-1971), een joodse Nederlander, werkzaam als academisch neuroloog in Leiden, maar ook schrijver van gedichten en een verrassend ...
Film
Dit is geen depressieve klimaatfilm
06 april 2023Wanneer bioloog en wetenschapsjournalist Hidde Boersma in de opening van deze documentaire uitlegt dat we ons momenteel in de zesde extinctiegolf bevinden en dat meer dan 75 procent van de dieren en plantensoorten zal uitsterven, onderbreekt filmmaker en vriend Karsten de Vreugd hem. “Gaan we nou ...
Film
Een mens onder de mensen
06 april 2023Het priesterschap heeft zich altijd al geleend voor stereotypering, van losbandige domkop in de tijd van de Reformatie tot de hedendaagse karikatuur van pedofiele hypocriet.
Muziek
Het leven zonder vader
06 april 2023Als tweejarig jongetje kwam Mengjie Han vanuit China naar Nederland. Zijn ouders keerden terug, Han bleef. Jaren later kreeg zijn vader kanker en overleed, maar vanwege corona was het niet mogelijk om hem te bezoeken. Deze schrijnende ervaring resulteerde uiteindelijk in de cd Ningxu, als een ...
Muziek
Onnodig sleutelen onder de motorkap
06 april 2023Toen regisseur George Lucas achteraf weer aan zijn Star Wars-films begon te sleutelen, waren de reacties sterk verdeeld – en het resultaat even discutabel. U2 doet ‘een Lucasje’ met Songs of Surrender en de gevolgen zijn even grillig.
Muziek
Eva Cassidy schittert als nooit tevoren
06 april 2023Op 2 februari zou de vroeg gestorven Amerikaanse zangeres Eva Cassidy (1963-1996) zestig zijn geworden. Nieuw werk zit er niet meer in, toch is de cd I Can Only Be Me een heuse verrassing.