Magazine 2022
2022nr02
Bijna de helft van de volwassenen in Nederland voelt zich eenzaam. Volgens psychiaters Dirk de Wachter en Frank Koerselman is daar geen simpele oplossing voor. De oorzaak is het 'ikkige' en 'zelvige' dat voor het zorgzame en verbondene in de plaats is gekomen, zeggen zij. Schrijver en journalist Mounir Samuel ziet dat 'ikkige' ook en trekt de parallel met Jona: we zorgen allemaal liever voor onszelf in plaats van dat we doen wat nodig is in een van de grootste crises van de huidige tijd: het klimaatprobleem. Een andere grote crisis, de pandemie, zorgde ervoor dat gelovigen lang niet naar de kerk konden. Schrijver Willem Jan Otten schreef een boek over 'het missen van de mis'. Voor theoloog en musicus Hanna Rijken was die periode van lockdown een regelrechte woestijnervaring, ze vertelt erover in de interviewserie Mozes.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE
Column
Ego
03 maart 2022De voorbije weken vielen allerlei theologen en opiniemakers over Bram van de Beek heen, naar aanleiding van zijn nieuwste boek: Ego: Schandalig! Ouderwets! Zuur! Gemeen! Vooral in de christelijke Twitterbubbel was het een heel ding.
Nederlandse politiek
Waarom Poetin vindt dat hij volkomen in zijn recht staat
03 maart 2022Ruslands sterke man Vladimir Poetin jaagt de wereld angst aan door buurland Oekraïne welbewust in een crisis te storten. Was deze crisis te voorkomen geweest? "Poetin voelt zich teruggedrongen", analyseert Aad Kamsteeg. "Zijn uitgestoken hand, zegt hij, is door het Westen niet opgepakt."
Nederlandse politiek
Hoe we zo veel van onszelf zijn gaan houden, dat we er stikeenzaam van werden
03 maart 2022Bijna de helft van de volwassenen in Nederland voelt zich eenzaam. Op allerlei verschillende manieren. Een oplossing ligt niet voor het oprapen, zeggen psychiaters Dirk De Wachter en Frank Koerselman. Want de oorzaak zit diep. 'Voor het zorgzame en het verbondene is slechts het ikkige en het zelvige ...
Column
Wat zet het verbod op 'homogenezing' in gang?
03 maart 2022Sommige voorgangers werden de afgelopen weken mogelijk uit hun slaap gehouden door de vraag of ze binnenkort niet een jaar moeten brommen. Of een half jaarsalaris aan boete moeten betalen. Dat zijn de maximumstraffen voor het ‘onderdrukken of veranderen’ van ‘seksuele identiteit of ...
Column
Hoe het kwaad wint, en hoe je het kunt verslaan
03 maart 2022Soms is het moeilijk het kwaad waarmee je wordt geconfronteerd op waarde te schatten. Om een balans te vinden tussen wat erg is en wat veel erger had kunnen zijn, besloot ik een paar jaar geleden een bezoek te brengen aan Auschwitz-Birkenau.
Column
De fascinerende religie van Zarathustra
03 maart 2022Op 21 maart vieren mensen over de hele wereld, met name in Centraal-Azië, Turkije, Iran en Azerbeidzjan, het feest Nowruz, wat 'een nieuwe dag' betekent. Voor Perzen is dit het begin van het nieuwe jaar. Dit feest komt uit het zoroastrisme, een ooit bloeiende godsdienst die nu wereldwijd nog maar ...
Goede gesprekken
Kerkverlating? Ga eens experimenteren, zegt de bedrijfskundige
03 maart 2022Pieter-Jan Bezemer onderzocht met bedrijfskundige bril kerken, voorgangers en hun 'managementuitdagingen'. Wat levert dat op? "Goede voorgangers durven de grenzen op te zoeken."
Column
God opfrissen
03 maart 2022We kennen Toon Tellegen allemaal van zijn dierenverhalen. De egel, de krekel, de olifant: geweldige figuren, mensen in dierengedaante. Onvergetelijk hoe de olifant steeds in het topje van de boom klimt, om er steeds weer uit te vallen – en zo meer.
Goede gesprekken
Mounir Samuel: Het einde is nabij en we hebben nog geen evacuatieplan voor Amsterdam
03 maart 2022Het is niet best gesteld met de aarde, en de mensheid gedraagt zich collectief als Jona, zegt Mounir Samuel. We weten wat we moeten doen, maar we lopen liever weg. In zijn boek Jona zonder walvis roept hij op tot actie en inkeer. "De zeespiegelstijging gaat onverbiddelijk hard en de kans op ...
Goede gesprekken
Willem Jan Otten: 'Je kunt twijfelen, maar als je opzij kijkt, zie je anderen die knielen'
03 maart 2022Toen schrijver en dichter Willem Jan Otten niet meer naar de kerk kon door de coronapandemie, besloot hij bij iedere zondag in het kerkelijk jaar een essay te schrijven – het was zijn manier van het 'missen van de mis'. "Dat was geen vervanging, maar dat de mis doorging, was een troost voor velen. ...
Boeken
De betovering wijst naar het geheim des levens
03 maart 2022Is de betovering helemaal voorbij in de literatuur? In de horizontale gewoonheid des levens zou toch best eens een hogere dimensie open kunnen gaan. Dat zou de corebusiness moeten zijn van literaire verbeeldingskracht.
Boeken
Het recht op land, wat is dat waard?
03 maart 2022Kromme ploeg, het bekroonde debuut van de Braziliaanse schrijver Itamar Vieira Júnior (1979), is een familieverhaal over de zussen Bibiana en Belonísia die op het platteland opgroeien. Wanneer ze met een gevonden mes van hun oma spelen, raakt een van de zusjes haar tong kwijt en kan nooit meer ...
Boeken
Nee, gamen is niet slecht voor je kind en verwarde mensen zijn niet gevaarlijk
03 maart 2022Over ons brein bestaan allerlei populaire misvattingen. Hoogleraar cognitieve neuropsychiatrie André Aleman verwondert zich erover, en schreef het boek Wie is hier nou verward?
Boeken
Met de sloopkogel het ego te lijf
03 maart 2022Bram van de Beek heeft met zijn theologische publicaties een spoor getrokken van ruim veertig jaar. Vaak opvallend, nogal eens ergerniswekkend en altijd kritisch. Dit geldt ook voor zijn nieuwe boek: Ego. Een cultuuranalyse van het ik.
Column
Alles wil barmhartig zijn
03 maart 2022‘In zijn stukken zat telkens een grote melancholie’, zei een vriend en collega-journalist over Bernard Dewulf, de Vlaamse schrijver en dichter die in december overleed. Ik heb de afgelopen jaren vaak aan Dewulf gedacht, met name aan één specifiek boek van hem, de novelle Kleine dagen. Daarin ...
Film
Een liefdesverhaal zo gruizig en zacht tegelijk
03 maart 2022Onvermijdelijk gaan je gedachten tijdens het kijken van Hytti Nro 6 uit naar die gelikte romantische comedy’s uit Hollywood. En dan specifiek de variant waarin twee tegengestelde karakters, na de nodige struggles, elkaar toch vinden. Deze Russische film doet precies hetzelfde, maar dan in de meest ...
Christus' bruiden
De verheven bruid, deel 10: Identiteit, religie en politiek in Kiev
03 maart 2022In de serie Christus' bruiden in Europa toont theoloog en geograaf Hendrie van Maanen de vele gezichten van het Europese christendom aan de hand van kunst, architectuur en muziek. De eerste bruid was het christendom in het Romeinse Rijk. Dit is de tiende en laatste aflevering van 'de verheven ...
Goede gesprekken
Mozes
Hanna Rijken: ‘Samen de beweging naar God maken, dat is zo mooi’
03 maart 2022Hemel en aarde kwamen samen, ervoer theoloog en musicus Hanna Rijken tijdens een viering in Engeland. Eenmaal buiten, stond ze te knipperen met haar ogen. Sindsdien is het haar missie om ook in Nederland muziek van het hoogste niveau in de liturgie te laten klinken. Maar toen kwamen de lockdowns. ...
Theologie & filosofie
Jörg Lauster: 'Overal de Geest waarnemen, dat is een beetje naïef'
03 maart 2022Mensen verlangen naar erkenning, waardering, naar goedkeuring, zegt de Duitse theoloog en schrijver Jörg Lauster. Daar moet de kerk zich op afstemmen, vindt hij. "De christelijke traditie moet meedoen aan het gesprek van vandaag."
Goede gesprekken
Willem Maarten Dekker: 'De liefde van God is ook een drama'
03 maart 2022Ze zullen zijn boeken wel niet lezen, denkt Willem Maarten Dekker, die klasgenoten van vroeger, op het openbaar gymnasium. Maar ergens schrijft hij ze toch voor hen. Om ze te laten zien dat het toch waar is. Dat er toch een God is. “Ik lijd eraan dat zo veel mensen er de brui aan geven.”
Avondrood
‘Ik ben terneergeslagen, maar niet gebroken’
03 maart 2022Ruim een jaar geleden verloor Wout Heslinga zijn zoon Stefan, dertig jaar oud. Stefan leed aan het leven. Wout vertelt hoe hij de afgelopen tijd heeft beleefd. Ondertussen bezoeken we de kerk waar Stefan lag opgebaard, en de begraafplaats. “Hier – ik ga wel even liggen – lag mijn zoon, kijk ...
Column
Angst eet zielen
03 maart 2022Zo eens in de zoveel weken bid ik voor in mijn Amsterdamse kerk. Dat deed ik ook tijdens de lockdowns, toen er nauwelijks mensen in de kerk mochten zitten, maar de mis wel gestreamd werd naar het gestrande kerkvolk.
Boeken
Het lange spoor van een kanonskogel
03 maart 2022Vorig jaar vijfhonderd jaar geleden werd Ignatius van Loyola, ridder-avonturier uit een Baskisch adellijk geslacht, aan beide benen getroffen door een kanonskogel. Tijdens het maandenlange herstel transformeren zijn aardse ridderidealen in een verlangen naar een leven ten dienste van Christus en de ...
Boeken
Loyaal, zonder granieten waarheidsclaims
03 maart 2022Wie Martien Brinkman (1950) kent, weet dat hij iemand is – als mens, theoloog, literatuur- en kunstliefhebber – die graag de verbinding zoekt, en niet graag polariseert. Dit blijkt ook in zijn nieuwe boek, een soort theologische autobiografie, waarin hij onder andere vertelt over zijn contacten ...
Boeken
Opeens hing het ijzeren gordijn er weer
03 maart 2022Het IJzeren Gordijn lijkt ver weg, iets van de jaren tachtig en eerder. Toch kan het gevoel van die tijd opeens weer terug zijn. Die ervaring had in elk geval Nausicaa Marbe (1963), schrijfster, die opgroeide in het communistische Roemenië en zich de onvrijheid nog goed herinnert.
Film
Geen wassen neus
03 maart 2022Het verhaal van Savinien de Cyrano de Bergerac, kortweg Cyrano, is al vaker verteld. Joe Wright is een filmmaker die daar geen probleem in ziet. Hij verrast zijn publiek graag met nieuwe adaptaties van klassieke literatuur.
Film
De vlucht van Amin
03 maart 2022verhaal van zijn vlucht als jonge jongen vanuit Afghanistan naar Denemarken. Jarenlang had hij zijn vluchtverhaal voor zichzelf gehouden.
Muziek
Een album vol uitersten
03 maart 2022De liedjes op het achtste album van Blaudzun klinken opgewekt en strijdlustig, al is de ondertoon zwaarmoedig en af en toe zelfs wanhopig.
Muziek
Davidsen siert het liedwerk van Grieg
03 maart 2022Wellicht komt het door het gebrek aan podiumwerk in de coronacrisis, maar de jonge sopraan Lise Davidsen produceert in hoog tempo soloalbums. In 2019 debuteerde ze bij Decca, in 2021 volgde alweer een tweede cd en nu, een jaar later, ligt haar derde soloproduct in de winkels. Ongekend voor een ...
Muziek
Evangelicale peptalk met calvinistische punchline
03 maart 2022Je loopt ermee weg of het laat je koud. Veel andere smaken lijken er niet te zijn onder Casting Crowns-luisteraars. Vanaf het begin liet de groep repertoire horen dat je als 'evangelicale peptalk' kunt beschrijven of een bloemlezing uit het dagelijks geloofsleven.