Magazine 2021
2021nr08
De kloof tussen de elite en het volk is enorm, constateert scheidend rector Mechteld Jansen van de PThU. En beterschap lijkt ver weg. In gesprek met dorpsdominee Matthijs Schuurman uit Oldebroek zoekt ze naar oversteekplaatsen. Verder: Zaïre Krieger, de spokenwordartiest die het inauguratiegedicht van Amanda Gorman vertaalde, vond God terug in haar strijd voor rechtvaardigheid, en CDA'er Henri Bontenbal vindt dat het debat over schuld, moraal, verantwoordelijkheid en vergeving ontbreekt in politieke discussies over de aanpak van klimaatverandering, en Talitha Muusse legt haar leven naast dat van Mozes. In dit nummer ook een nieuwe serie: theoloog en geograaf Hendrie van Maanen laat ons in 'Christus' bruiden' wekelijks de verschillende gezichten van het christendom zien aan de hand van een kunstwerk.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE
Goede gesprekken
‘We zien elkaar nooit voor het laatst’
07 oktober 2021Op 8 oktober overleed prediker en kinderboekenschrijver Johan Jacob Frinsel sr. Hij werd 94 jaar. In 2016 sprak De Nieuwe Koers met hem in de rubriek Levensdagen. "Ik denk dat we in het einde van het einde leven, of liever: het begin, want God heeft een heerlijke toekomst voor ons op het oog."
Theologie & filosofie
Kees van der Kooi: 'Spreekt de Geest door Greta Thunberg? Dat zou best kunnen'
07 oktober 2021Genesis plaatst de mens in een web van relaties, zegt theoloog Kees van der Kooi. Het gaat over de vissen in de zee, de vogels in de lucht, de dieren in het veld, de gewassen op de aarde. "Maar", zegt hij, "we hebben ons vergaloppeerd. We hebben gedaan alsof alles om ons draait."
Theologie & filosofie
Theoloog Carin Slotboom: De natuur staat niet buiten oordeel en verlossing
07 oktober 2021Welke theologische vragen roept klimaatverandering op? Vier theologen geven antwoord. Carin Slotboom (1996) studeerde Nederlandse literatuur en cultuur, en theologie. Ze werkt als opinieredacteur bij het Nederlands Dagblad.
Theologie & filosofie
Theoloog Eva van Urk-Coster: Wat betekent het theologisch dat we als mens massa-uitsterving veroorzaken?
07 oktober 2021Welke theologische vragen roept klimaatverandering op? Vier theologen geven antwoord. Eva van Urk-Coster (1987) is PhD-onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam en houdt zich bezig met christelijke ecologische theologie.
Theologie & filosofie
Theoloog Iris Veerbeek: Zijn mensen belangrijker dan dieren of planten?
07 oktober 2021Welke theologische vragen roept klimaatverandering op? Vier theologen geven antwoord. Iris Veerbeek (1996) is Junior Fellow 2021 in de Ethiek van het Antropoceen bij de Faculteit Religie en Theologie (FRT) en het Instituut voor Milieukunde van de Vrije Universiteit.
Theologie & filosofie
Theoloog Krijn Pansters: Hoe maken mensen de morele ommekeer?
07 oktober 2021Welke theologische vragen roept klimaatverandering op? Vier theologen geven antwoord. Dr. Krijn Pansters (1975) doceert als medewerker van het Franciscaans Studiecentrum aan de Tilburg School of Catholic Theology. Zijn vakterrein is de franciscaanse spirituele traditie, deugdethiek en ecologische ...
Column
Een knellend harnas
07 oktober 2021‘Het grootste probleem is niet de vrouw in het ambt, maar een gebrek aan liefde.’ Aldus predikant C.P. de Boer in het Reformatorisch Dagblad (18 september). Onderwerp van discussie: de steeds oplopende spanningen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK).
Nederlandse politiek
'Het CDA moet het stoffige rentmeesterschap weer als geuzennaam gaan dragen'
07 oktober 2021"In de politieke discussie over de aanpak van klimaatverandering", concludeert Tweede Kamerlid Henri Bontenbal van het CDA, "ontbreekt het debat over schuld, moraal, verantwoordelijkheid en vergeving."
Column
Soms is waarheid beter dan troost
07 oktober 2021Een tijdje geleden kreeg ik een telefoontje van iemand die mij in contact wilde brengen met een familie, een vader en een dochter, die hulp nodig had. "Ze is nog maar achttien en ze heeft een tumor", legde hij uit. "Om haar maak ik me geen zorgen, maar haar vader trekt de situatie slecht."
Column
'Ik wil leren van mijn joodse vrienden'
07 oktober 2021De laatste tijd heb ik mij beziggehouden met de relatie tussen het jodendom en mijn religie, het christendom. Ik raak er steeds meer van overtuigd dat onze houding ten opzichte van het jodendom, en de opvattingen die wij erover hebben, aan een serieuze herziening toe zijn. Meer dialoog met ...
Goede gesprekken
Dichter bij God: janken, schreeuwen en strijden voor gerechtigheid
07 oktober 2021Zaïre Krieger liet het woord gerechtigheid in Oudgrieks op haar buik tatoeëren. "Het is de kern van mijn zijn", verklaart de spokenwordartiest, die het bejubelde gedicht The Hill We Climb van Amanda Gorman vertaalde. "In de strijd om rechtvaardigheid en eerlijkheid heb ik mijn relatie met God ...
Column
De jihadistische dreiging
07 oktober 2021De enthousiaste reacties van jihadgroepen na de Amerikaanse nederlaag in Afghanistan onderstrepen dat het islamitisch geïnspireerde terrorisme transnationaal is en een acute dreiging vormt.
Goede gesprekken
Het slechtste wat je kunt doen is zeggen: dat mag u niet denken
07 oktober 2021De kloof tussen de elite en het volk is enorm, constateert scheidend rector Mechteld Jansen van de PThU. En beterschap lijkt ver weg. In gesprek met dorpsdominee Matthijs Schuurman uit Oldebroek zoekt ze naar oversteekplaatsen. "Als je als kerk vindt dat de deuren open moeten voor vluchtelingen, ben ...
Column
Liever langzaam laten wegrotten dan de kerk omtoveren tot dorpshuis
07 oktober 2021U verwacht natuurlijk nog een columnist die zijn plasje doet over de treurnis van het kabinet, het redden van onze planeet of iets anders belangrijks. Mooi niet, ga daarvoor maar lekker naar Twitter. “Mode is wat uit de mode geraakt”, zei de onvolprezen Salvador Dalí. Ik heb daar geen tijd ...
Boeken
Afdalen in worstelingen van Dostojevski
07 oktober 2021Je kunt er altijd weer naar terugkeren: het werk van Dostojevski. Maar zijn kolossale romans herlezen, dat kost veel tijd. Waarom dan niet gekozen voor het alleraardigste, verrassende en informatieve boek dat Alex Christofi over Dostojevski schreef?
Boeken
De zuigkracht van duister Harlem
07 oktober 2021In zijn nieuwe roman Harlem Shuffle keert de Afro-Amerikaanse schrijver Colson Whitehead terug naar de stad van zijn jeugd, New York. Zijn twee laatste titels, waarmee hij doorbrak naar het grote publiek en grote prijzen won, speelden in de zuidelijke staten.
Boeken
'Onderwijs is geen kwestie van controle en beheersing'
07 oktober 2021Wat vertellen christelijke scholen over hun identiteit? Wolter Huttinga stelde die vraag, luisterde naar diverse antwoorden, en dacht: daar moeten we nog eens verder over nadenken. Met als resultaat het boek Mens worden.
Boeken
Complotdenkers voelen aan hun theewater dat de waarheid wankelt
07 oktober 2021Het hedendaagse complotdenken, betoogt filosoof Cees Zweistra, is zoiets als een ‘existentiële revolte, een beweging van opstand tegen de koers van een samenleving’, want die samenleving heeft mij ‘uitgesloten’.
Column
'Nee,' zei ik, 'ik ben niet gevaccineerd'
07 oktober 2021Is er nog ruimte voor andersdenkenden? En kun je je individualiteit behouden in een groep?
Film
Zal hij luisteren als ze nee zegt?
07 oktober 2021In Slalom raakt de balans tussen nabijheid en distantie zoek. Een jonge vrouw zoekt haar grenzen op, een man duwt haar er met grof geweld overheen.
Christus' bruiden
De vijf bruiden van Christus in Europa
07 oktober 2021Europa kent niet één christelijke traditie. Christus heeft meerdere bruiden in Europa, betoogt Hendrie van Maanen. Een jaar lang neemt hij ons – offline en online – mee langs de vele gezichten van het Europese christendom. Vandaag de aftrap.
Christus' bruiden
Christus' Bruiden: In Europa
07 oktober 2021Daar lopen een aantal mannen op de Via Egnatia. De belangrijke handelsweg die de Adriatische Zee verbindt met Byzantium. Ze lijken haast te hebben.
Goede gesprekken
Mozes
Talitha Muusse: ‘Ik wil in Nederland burgerlijke ongehoorzaamheid zien’
07 oktober 2021Als stem van de millennialgeneratie is Talitha Muusse spreker, adviseur en dagvoorzitter. Ook presenteerde ze dit jaar de talkshow Op1. Net als veel generatiegenoten weet ze van de diepten van een burn-out. Henri Nouwen bood troost. "Als zelfs hij zoiets meegemaakt heeft, ben ik kennelijk niet gek."
Goede gesprekken
Antoinette van Gurp: ‘In de stilte is het leven eindeloos’
07 oktober 2021Via de joodse mystiek, het boeddhisme, de karmelieten in Nijmegen en de zusters van Brussel en Parijs vond Antoinette van Gurp Jezus Christus terug. “Hoe Hij een plek heeft gekregen in mijn hart, daar kan geen mens tussenkomen.”
Theologie & filosofie
Anton van Harskamp: 'Als je moreel aan de grond zit, dan is daar ineens de engel. De genade'
07 oktober 2021Achtergebleven stakkers in Afghanistan, Oeigoeren in Chinese kampen, een op hol geslagen klimaat. Soms kan het je allemaal naar de keel grijpen, met schuldgevoelens overladen. Loop daar niet voor weg, zegt religieantropoloog Anton van Harskamp. "Slechts wie dwars door de bodem van zijn bestaan zakt, ...
Avondrood
‘Ga maar, jochie, je hebt genoeg gevochten’
07 oktober 2021Na een korte, heftige ziekte verloor Gerlinda Shipipa-Bruijnes eind vorig jaar haar zoontje Jayden. “Dat we hem een jaar en twee maanden bij ons mochten hebben, is een wonder van God.”
Column
De moraal is niet voorbehouden aan de gelovige
07 oktober 2021In gesprekken tussen gelovigen kun je het regelmatig opvangen: de bezorgdheid om een wereld waarin, met het geloof, bij velen ook een moreel kompas verdween. Gelukkig is er altijd wel iemand die hier nuance in wil aanbrengen.
Boeken
Hard werken als morele plicht
07 oktober 2021Hoe hard werken die zogenoemde hardwerkende Nederlanders nu eigenlijk, en waarom? Dat zijn de vragen die James Kennedy zich stelt in Aan het werk, het essay voor de Maand van de Geschiedenis.
Boeken
Corona werd zegen voor Europese samenwerking
07 oktober 2021Corona heeft Europa er niet onder gekregen. Dat gevaar was de eerste weken na het uitbreken van de pandemie niet denkbeeldig. Ieder land leek voor zichzelf te gaan, met alle gevolgen van dien. Net op tijd werd echter op het hoogste niveau van de Europese leiders beseft: er moet gehandeld worden ...
Boeken
Bomans' kijk op het katholicisme
07 oktober 2021Godfried Bomans (1913-1971) was een van onze grootste schrijvers, vooral als je let op de maatschappelijke impact die zijn werk had. Tientallen jaren was hij in woord en geschrift, op langspeelplaat en op tv, een landelijk bekende schrijver.
Film
Stalin is dood, lang leve Stalin
07 oktober 2021Het is 5 maart 1953 als de mensen uit alle uithoeken van de Sovjet-Unie op straat samenkomen om via het omroepsysteem te horen dat Joseph Stalin is overleden. “Met groot verdriet delen we u mee dat het hart van onze leider niet meer klopt.”
Film
Episcopale heilige
07 oktober 2021Bij velen doet ze een belletje rinkelen. Ze is de eerste zwarte vrouw die tijdens een bezoek aan het zuiden van de VS in 1940 weigert achterin te zitten, gescheiden van de witte reizigers. Maar wie is zij, die de rest van haar leven in het teken stelt van raciale integratie en gelijke rechten voor ...
Muziek
George Gagnidze: een uniek gevaarte
07 oktober 2021Sommige zangers zijn nog niet droog achter de oren als ze de studio in duiken om zich met een solo-cd aan de wereld te presenteren. George Gagnidze is het tegendeel.
Muziek
Melodieuze en avontuurlijke jazz
07 oktober 2021Hanna Marieke gebruikte de periode waarin ze nauwelijks live kon spelen om haar debuutalbum Rhythms Of Grace op te nemen. De pianist en zangeres richtte haar eigen jazztrio op met twee gelijkgestemde zielen: bassist Ruben Bekx en drummer Timo Menkveld.
Muziek
Tussen waardering en vervreemding
07 oktober 2021Er schijnt een compleet ander album in de steigers te hebben gestaan voordat het geschrapt werd ten gunste van interrobang. Het tekent een bizar jaar voor Switchfoot, een band die teert op de live connectie met publiek, maar de creativiteit nu slechts kon botvieren op livestreams en de studio.