Magazine 2021
2021nr04
Eensluidend klinkt in Den Haag de roep om transparantie. Pas als de regering openheid van zaken geeft, kan de burger haar weer gaan vertrouwen. Terecht? Paul Frissen denkt van niet. Geheimen en vertrouwelijkheid zijn heilzaam voor bestuur en samenleving, zegt hij. Sally Read was overtuigd atheïst, maar nu bidt ze dagelijks de rozenkrans. Lukt het om ook haar dochter tot zo’n hartstochtelijk geloof te brengen? Koos van Noppen zocht Teus Hofman op, naar verluidt de groenste theoloog uit de gereformeerde gezindte. Hoe kan het dat er in ‘zijn kringen’ zo weinig animo is voor een theologie waarin duurzaamheid en sociale gerechtigheid een belangrijke rol spelen? En een gesprek met de Ugandese schrijfster Jennifer Nansubuga Makumbi over de oervrouw.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE
Column
Mysterie
05 mei 2021In dit blad klinkt uit twee kelen het pleidooi om het mysterie te omarmen. Hoogleraar bestuurskunde Paul Frissen is de eerste. Zijn betoog staat in relatie tot de Haagse transparantiehype. Frissen, gepokt en gemazeld in het reilen en zeilen in voor- en achterkamers, is er bepaald niet enthousiast ...
Column
De wereld in je hoofd
05 mei 2021‘Ik houd ze in de gaten’, zei een oude kennis onlangs tegen me. Met ‘ze’ bedoelde hij degenen die volgens hem corona misbruiken om ons onder controle te krijgen.
Goede gesprekken
'Is dit socialistisch? Ik denk dat het bijbels is'
05 mei 2021De Waarheidsvriend verklaarde hem tot de meest groene theoloog van de gereformeerde gezindte. Maar, zegt Teus Hofman, "het is niet míjn liefhebberij. God heeft het recht lief en háát het onrecht. Als ik dan toch christen mag zijn, dan graag op die manier."
Column
Nooit meer geweld tegen lhbti'ers
05 mei 2021Eerder deze maand vierden we de bevrijding en vrijheid in Nederland. Op 17 mei vier ik de Internationale Dag tegen Lesbo-, Homo-, Bi-, Trans- en Interseksefobie.
Goede gesprekken
Er zit tegenwoordig meer troost in mijn ziel
05 mei 2021Sally Read was een Britse psychiatrisch verpleegkundige en overtuigd atheïst. Nu woont ze in Italië, bidt ze elke dag de rozenkrans en hoopt ze dat haar dochter net zo’n hartstochtelijke katholiek wordt als zijzelf. Een tweegesprek met een bekeerde dichter.
Column
Iconen in de plaats van Lenin
05 mei 2021Het klonk zo hoopvol aan het einde van de Koude Oorlog. De Amerikaanse filosoof Francis Fukuyama voorspelde na de val van de Sovjet-Unie dat ‘de universalisering van de westerse liberale democratie de uiteindelijke bestuursvorm zou opleveren'.
Nederlandse politiek
Transparantie maakt de kloof met de burger alleen maar groter
05 mei 2021De nieuwe heilige graal in de Haagse arena heet transparantie. Want als alles doorzichtig is, pas dan kan de burger de overheid weer vertrouwen, zo klinkt het. Paul Frissen ziet er niets in. "Wie macht en tegenmacht zichtbaar wil maken, moet juist afstand creëren."
Theologie & filosofie
Het huwelijk. Waarom kies je voor elkaar?
05 mei 2021Dertien jaar geleden legde pastoor Nico de Gooijer aan Vonne van der Meer de zeven sacramenten uit. Voor elk sacrament trokken ze een maandagochtend uit. De tijd was lang niet rijp voor publicatie. Maar nu we in tijden van pandemie de kerkbank meer dan ooit missen, nu wel. In deze editie deel V: het ...
Column
Ik ga leven
05 mei 2021Lale Gül was op tv, bij Beau. Hoewel ze met zichzelf had afgesproken niet meer in de openbaarheid te verschijnen en nooit meer te schrijven over religie, was ze daar toch weer en natuurlijk zei ze ook wat over de (Turks-Nederlandse) islam waar ze zich uit bevrijd heeft. De islamitische Franca ...
Boeken
Een ‘kwispelende gezelschapsgod’
05 mei 2021In de verhalenwereld van Toon Tellegen zit God als een kind op een schommel, de mensen duwen tegen hem. Maar zo blijft het niet: ze worden moe, hebben wat beters te doen. Maar God blijft kind, altijd.
Column
Als de aap zijn duivels ontbindt
05 mei 2021Stel dat we in mensentaal met dieren zouden kunnen praten, wat zou ons dat brengen? In de jaren zeventig experimenteerden Amerikaanse psychologen hiermee.
Een goed beeld raakt het hart
05 mei 2021Jedi Noordegraaf is illustrator, doet niet aan plaatjesproductie. “Ik voel me meer thuis in de sfeer van middeleeuwse monniken, die wilden illumineren: met hun afbeeldingen het goddelijke mysterie zichtbaar maken.” Met André Troost maakte Noordegraaf het boek Koninklijk rijk. Gelijkenissen over ...
Boeken
Pleidooi tegen het 'gehaktbaldenken'
05 mei 2021Filosofie en theologie gaan elkaar weer vinden, voorziet Erik Meganck in zijn boek Religieus atheïsme. Als ze tenminste het perspectief weten te richten op het mysterie van hoop, vertrouwen en goedheid. Het zou de moeite waard zijn, vindt hij, want veel atheïsme en theïsme komt vandaag de dag ...
Goede gesprekken
De vlam van onze voormoeders is niet gedoofd
05 mei 2021Westers feminisme is van dik hout zaagt men planken, en past niet in Afrika. Daarom, zegt Jennifer Nansubuga Makumbi, schrijfster van de roman De eerste vrouw, moeten we uit eigen bronnen putten. Ze laat ons kijken naar de ‘oervrouw’.
Film
Zwarte cowboy in een wereld van beton
05 mei 2021Is een verhaal alleen mooi als je jezelf erin herkent? Die vraag kwam bij me op tijdens het kijken van Concrete Cowboy.
Goede gesprekken
Mozes
'Ik zou vaker boos moeten worden'
05 mei 2021Als directeur van de ASN Bank sprak hij de Verenigde Naties toe over biodiversiteit. Dat was spannend. Maar het spannendste wat Arie Koornneef ooit in zijn leven heeft gedaan, was de weekopening doen bij zijn voormalige werkgever Youth for Christ. 'Ik was niet gewend om veel over geloof te praten.'
Avondrood
'Ik mis dat wat er nooit heeft kunnen zijn'
05 mei 2021In 2003 stapte het 24-jarige zusje van Wouter van der Toorn uit het leven. Een dieptepunt in een familiedrama dat al veel langer speelde. “Hoe kun je vergeving eisen terwijl er geen erkenning van het ongelofelijke onrecht is?”
Column
Ga je praten of schaf je een boksbal aan?
05 mei 2021Drie jaar geleden, toen het identiteitsdebat nog in een kalmer vaarwater verkeerde, verscheen de verhalenbundel Zwart, een podium voor Afro-Europese talenten uit Nederland en Vlaanderen. In deze rubriek schreef ik erover; ik was wat ambivalent in mijn oordeel vanwege de wisselende kwaliteit, maar ...
Goede gesprekken
'Ik moest het raadsel aan Hem geven'
05 mei 2021Als we de afgrondelijkheid, het mysterie, het heilige van God laten wegsijpelen, zegt ds. Arie van Houwelingen, dan ben je als gelovige een kronkelende vis op de bodem van een drooggevallen meer.
Column
Wraak
05 mei 2021Mijn vorige column, waarin ik een wraakzuchtige God afzette tegen een navolgenswaardige dominee, viel verkeerd of was de druppel voor deze en gene lezer. De hoofdredacteur begrijpt het wel: ‘Waarom zouden lezers betalen voor een blad waarin hun verteld wordt dat ze geloven in een wraakzuchtige ...
Boeken
Wat geloven terroristen?
05 mei 2021Als we het fenomeen radicale verlossing begrijpen, kunnen we radicalisering beter herkennen en ondervangen. Dat is het uitgangspunt van historicus en terrorisme-expert Beatrice de Graaf in haar nieuwe boek.
Boeken
Bundeling van uitgestrekt en fundamenteel denken
05 mei 2021Er zijn filosofen die vooral als historisch verschijnsel worden bestudeerd, en filosofen die elke keer weer relevant blijken te zijn in hedendaagse discussies. In deze laatste categorie vallen denkers als Aristoteles, Spinoza, Kierkegaard en Hannah Arendt.
Boeken
De fut is weg, maar als de kerk sluit, gaat er toch wat verloren
05 mei 2021Anton Stolwijk, non-fictieschrijver en journalist, leefde een jaar mee met de kerk uit zijn jeugd. Het is een kerk die op het punt van sluiten stond. Van dit jaar doet hij verslag in zijn boek Buiten dienst, dat hij de ondertitel Toen God kleiner moest gaan wonen en ik meekeek gaf.
Film
Op deze monoloog raken we niet uitgekeken
05 mei 2021Zou de coronapandemie hebben geleid tot een hernieuwde waardering voor de monoloog als theatervorm? De korte film The Human Voice, gebaseerd op het beroemde toneelstuk La voix humaine van Jean Cocteau, werd vorige zomer opgenomen, te midden van de pandemie.
Film
Gaat de oorlog ooit uit jou?
05 mei 2021'Maar al ben je uit de oorlog, gaat de oorlog ooit uit jou?' Marco Borsato verwoordde het kernachtig in 'De Speeltuin', het lied dat hij voor War Child zong. Na de Holocaust bestond er nog geen War Child, maar de Britse regering bood opvang aan 732 jongeren die de gruwelen van de concentratiekampen ...
Muziek
Grote ambities: Freddie De Tommaso
05 mei 2021Eens in de zoveel tijd schuiven de grote platenlabels een jonge, liefst Italiaanse tenor naar voren om in de voetsporen van legendes als Enrico Caruso en Luciano Pavarotti te treden.
Muziek
Geloof en verbinding, eerbied voor de schepping
05 mei 2021Met behulp van een draagbare synthesizer en een megafoon verzorgde Jon Batiste muzikale ondersteuning tijdens de Black Lives Matter-demonstraties in New York.
Muziek
Nieuwe tak aan de Trinity-boom
05 mei 2021Het is altijd riskant als je nieuwe werk toelichting nodig heeft. Trinity neemt met Een Grote Familie een gok op meerdere fronten.