Magazine 2020
2020nr08
Veel dominees en voorgangers vragen zich vertwijfeld af: zitten er straks, als die stomme coronacrisis voorbij is, nog gelovigen in de kerk? Veel gelovigen vragen zich vertwijfeld af: ben ik, als straks die coronacrisis voorbij is, nog gelovig? De Nieuwe Koers ging in de leer bij de woestijnvaders, de jezuïeten en de vervolgde kerk. Lees hier alles over deze editie.
ARTIKELEN IN DEZE EDITIE
Column
Volhouden
04 oktober 2020Vorige maand was ik getuige van de begrafenis van Anna, een hoogbejaarde vrouw van 92 jaar, die ik mijn hele leven gekend heb. Ze was een beetje vergroeid met de familie. Het was een grijze dag, de dag van haar begrafenis, maar op de begraafplaats in Siddeburen, Noordoost-Groningen, brak de zon ...
Column
Prachtige nachtmerrie
04 oktober 2020Er waren momenten in deze crisis, zegt Samuel Wells, dat ik wel kon huilen. Ik wist me totaal geen raad, had geen idee of er nog iets van een toekomst over was.
Column
Christendom zonder Jezus
04 oktober 2020Zet de onvoorwaardelijke liefde van Christus boven tradities, dogma’s en leerstellingen, stelt Samuel Lee
Amerikaanse verkiezingen
Column
Biden of Trump: invloed VS valt terug
04 oktober 2020Bij de naderende Amerikaanse presidentsverkiezingen staat één ding vast. Wie ook op 3 november de slag om het Witte Huis wint, de naoorlogse politieke dominantie van de Verenigde Staten keert niet terug. Onder Joe Biden niet, onder Donald Trump nog minder.
Coronacrisis
‘Er is een enorm potentieel voor haat’
04 oktober 2020Is het ‘Land der Dichter und Denker’ verworden tot het land van aanhangers van complottheorieën? Een huivering ging door Duitsland toen demonstranten de Bondsdag bestormden met zowel de extreemrechtse keizerrijksvlaggen als de regenboogvlag. Welk antwoord hebben kerken op deze verwarring?
Amerikaanse verkiezingen
Amerika is in de greep van een heidense machtsdynamiek
04 oktober 2020Of je wel of niet een mondkapje draagt, is in de Amerikaanse staat Texas een geloofsvraag, die christenen tot op het bot verdeelt. Tekenend voor de diepe scheidslijnen die het land momenteel in geharnaste kampen verdelen, zegt de Canadees-Amerikaanse denker en schrijver Anne Snyder. "De uitersten ...
Column
Versnelde leegloop of nieuwe kansen?
04 oktober 2020KNVB-directeur Erik Gudde maakt zich zorgen. Door corona en de lockdown heeft het hele ‘geluksgevoel’ rond voetbal een knauw gekregen, zegt de voetbalbaas.
Nederlandse politiek
Van een burgemeester en een zorgbestuurder die tien vreemdelingen naar Katwijk wilden halen
04 oktober 2020reconstructieTien vreemdelingen succesvol laten integreren in Katwijk. Dat is een prestatie waarvoor zelfs de koning op bezoek komt. Maar zo zoet als het sprookje eindigde, zo bitter had het tot dusver gesmaakt. Hoe had Gerard Herbrink het in z’n kop durven halen de Katwijkse gemeenschap met ...
Coronacrisis
'Klaag niet zo. Wil je nu echt terug naar de kerk van de jaren vijftig?'
04 oktober 2020St. Martin-in-the-Fields Londen verkeert in bijzonder zwaar weer. Twee derde van de ruim honderd medewerkers is ontslagen. Het brengt geestelijk leider Samuel Wells aan het wankelen, zegt hij, "maar als de pandemie de kerk de kans geeft om weer een zegen te worden en geen veroordelende, ...
Column
Seks en pannenkoeken
04 oktober 2020Ik mocht vrij kort achter elkaar voor twee verschillende studentenverenigingen spreken over het thema ‘geluk’. Eerst voor de handjes-in-de-luchtchristenen, daarna voor de oude-berijming-liefst-op hele-notenclan.
Sleep je geloof de crisis door
04 oktober 2020Veel dominees en voorgangers vragen zich vertwijfeld af: zitten er straks, als die stomme coronacrisis voorbij is, nog gelovigen in de kerk? Veel gelovigen vragen zich vertwijfeld af: ben ik, als straks die coronacrisis voorbij is, nog gelovig? Het opbouwen van regelmaat geeft ankerpunten om God ...
Mozes
‘Ik kom niet voor gebabbel, ik ben wel de dominee’
04 oktober 2020Hoe graag ze ook wilde, ze mocht van haar atheïstische ouders niet gedoopt worden. En dan ging ze ook nog eens voor de EO werken. Gênant. Inmiddels is Elsbeth Gruteke radiopresentator én predikant. ‘Ik twijfelde of God wel door mij wilde spreken.’
Theologie & filosofie
'Jezus, de mens, is in de kerk zo'n beetje verdampt'
04 oktober 2020Het God-zijn van Jezus wordt in de kerk zo sterk benadrukt, dat zijn mens-zijn erbij inschiet, zegt Henk Bakker, theoloog aan de Vrije Universiteit. "En dat kan leiden tot een vroomheid die veel met 'boven' bezig is, maar het hier-en-nu verwaarloost."
Column
Straf van God
04 oktober 2020Wie leest nog alle wetten en wetjes in Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium? God lijkt ze belangrijk te vinden, maar in de christelijke traditie hield en houdt niemand zich eraan. Erg inspirerend vind ik ze ook niet. Maar Carel van Schaik en Kai Michel hebben er in hun boek Het oerboek van de ...
Avondrood
‘God heeft van hem een kleine profeet gemaakt’
04 oktober 2020Cees van Wingerden en Erika, zijn vrouw, noemden hun zoon Jesse Matthijs. Matthijs betekent: geschenk van God. Maar al op zijn geboortedag moesten ze Jesse teruggeven. “Jesse is zonder woorden een heel belangrijke boodschapper van God geworden.”
Boeken
Idealisme eindigt in de krochten van je ziel
04 oktober 2020Het moet beter met de wereld, toch? Die aarzelende vraag is nooit afwezig in de literatuur en ook niet in andere vormen van kunst. Maar hoe explicieter het antwoord, hoe meer je in de buurt komt van een heilsleer.
Boeken
Op weg naar de revolutie
04 oktober 2020De onsterfelijken van Teheran, de eerste roman van de Iraanse schrijver Ali Araghi, laat je op een verrassende manier meekijken in de Iraanse geschiedenis, tot en met de revolutie van 1979. Het boek heeft een imposante omvang, maar je bent er zo doorheen.
Boeken
Zonder moraal is het leven frustrerend, zegt Jonathan Sacks
04 oktober 2020Jonathan Sacks, de bekende Joodse publicist en voormalig opperrabbijn in het Verenigd Koninkrijk, schetst in zijn nieuwe boek, Moraal, een verontrustend panorama van westerse samenlevingen.
Boeken
Een bedachtzame knuppel in het hoenderhok
04 oktober 2020‘Eigenlijk verdient elke gelovige nu en dan een vakantie waar hij zich ten volle in andere overtuigingen, in ongeloof en atheïsme uit mag leven. De kennis, en de pracht en praal van het atheïsme voeden zijn geloof en maken het minder krampachtig bij de herontdekking ervan.’ Het zijn zulke ...
Boeken
De nationale catechismus en een onchristelijke jaartelling
04 oktober 2020Het nieuwe boek van de Belgische kerkhistoricus Pierre Trouillez, De Franse revolutie en het christendom, schetst de geschiedenis van de Franse kerk in roerige jaren: vanaf het revolutiejaar 1789 tot het einde van de eeuw.
Boeken
'Rijk en toch arm, we zijn de weg kwijt'
04 oktober 2020Auke van der Woud (1947) is de ongeëvenaarde kroniekschrijver van ons vaderland. Zijn nieuwe boek schetst de ‘herinrichting’ van Nederland die zich rond 1900 voltrok: van eindeloze variëteit naar een rechtlijnigheid. Het maakte ons rijk, maar ook arm, stelt Van der Woud.
Boeken
Kwaad, liefde, vergeving, verzoening
04 oktober 2020Er waren heus al biografieën over filosofe Hannah Arendt, maar door te focussen op liefde en kwaad, opent Ann Heberlein een interessant, eigen perspectief.
Column
Gele fresia’s
04 oktober 2020Het vinden van een goede boektitel is een kunst op zich. Het moet iets oproepen, nieuwsgierigheid wekken en de lezer aanmoedigen het boek te gaan lezen. Of, nog liever: te kopen. De belofte die de titel in zich heeft, moet natuurlijk wel ingelost worden; aan teleurgestelde lezers heeft niemand iets.
Film
Diepgewortelde vreugde midden in de misère van de straat
04 oktober 2020Dan ben je vijftien en sta je met je jongere broertje op straat. Je vader is al jaren dood en nu is je moeder opeens verdwenen. Er lag een briefje op de keukentafel: je verdient beter, het spijt me, ik kom weer terug.
Film
Een wat ingewikkelde parabel
04 oktober 2020De twintigjarige jeugddelinquent Daniel wil priester worden. Dat er volgens de priester van de jeugdinrichting veel betere manieren zijn om goed te doen – makkelijker manieren ook – wil Daniel niet accepteren.
Film
Meer dan dromen?
04 oktober 2020Volwassen worden is een uitdaging, vooral in moeilijke omstandigheden. Er is een heel filmgenre aan gewijd. Wat in literatuur Bildungsroman heet, noemt men in cinema een coming of age–film. The Tobacconist, gebaseerd op de bestseller Der Trafikant van de Oostenrijkse auteur Robert Seethaler, volgt ...
Muziek
Waardig afscheid (in hoog tempo)
04 oktober 2020"We waren altijd jong, ons hele leven lang." De melancholie in de semi-akoestische, ondersteunende muziek maakt het af. Na vijftig jaar samen optreden nemen Elly & Rikkert afscheid, noodgedwongen via livestream. Het concert wandelt in driftige pas hun omvangrijke repertoire door. Daarbij valt het ...
Muziek
Een muzikaal baken in donkere dagen
04 oktober 2020All Rise had al maanden geleden in de winkels moeten liggen, maar de platenmaatschappij stelde de release van het album liever uit. Dat is jammer, Gregory Porter kan dan wel niet op wereldtournee, zijn op hoop gerichte muziek zou in die eerste donkere dagen van de pandemie ook verkwikkend welkom ...
Muziek
Oratorium eert Noors natuurschoon
04 oktober 2020Er zijn oratoria over huwelijken en inauguraties, over mythes en bijbelverhalen, over heiligen en niet-zo-heiligen. En nu is er een oratorium over de Lofoten, een eilandengroep in het noorden van Noorwegen, bekend om zijn eeuwenoude visserij en adembenemende natuurschoon.
Een confetti van plastic
04 oktober 2020In 2011 verhaalt journalist Tjirk van der Ziel over de Stille Oceaan, "de grootste dumpplaats ter wereld", die werd ontdekt door Charles Moore, een Amerikaanse oceanograaf die naam maakte door de hele oostkust van Australië af te struinen op zoek naar menselijk afval.