Column
Column
Het is tijd voor ouderwets besturen
04 mei 2023De Statenverkiezingen lieten zien dat het vertrouwen in het kabinet blijft afbrokkelen. Kabinet-Rutte IV heeft de uitstraling van de zoveelste herhaling van Rocky. Op een gegeven moment kent iedereen de scenario’s en de plotwendingen (Remkes!).
Column
Psalm 51 in een achterstandswijk
04 mei 2023Hoe de manier waarop God ons vernieuwt overeenkomt en verschilt van de manier waarop we onszelf vernieuwen.
Column
De religieuze behoeften van de Bijlmerbewoners
04 mei 2023De Bijlmer is de thuisbasis van meer dan 150 kerken, maar er is amper ruimte voor. Als gemeenten en projectontwikkelaars zouden inzien dat migrantenkerken veel meer zijn dan een gebedshuis, zou dat voor iedereen winst opleveren, betoogt Samuel Lee.
Column
Europa meer op eigen benen
04 mei 2023De oorlog in Oekraïne heeft meer effect gehad op het denken binnen de Europese Unie dan wat ook na het einde van de Koude Oorlog in 1989. Kort geformuleerd zal het accent waar het vrede en veiligheid betreft van soft naar hard power worden verlegd, van diplomatie en handel naar militaire macht.
Column
Afscheid nemen bestaat wel
04 mei 2023Over één ding hoef ik mij als dominee nooit druk te maken: of ik wel werk houd. Dat komt door de dood. De dood roept de religie op. Zolang de dood er is, zullen er dominees zijn of anders andersoortige goeroes, prevelaars, profeten, bemiddelaars die heilig roepen: ‘Goede vaart!’
Column
Pianist
04 mei 2023Toen ik nog vaak boeken recenseerde, kon ik weleens wakker liggen van de vraag of ik nu eigenlijk begreep wat ik las. Want voordat je een oordeel geeft over een roman, moet je toch op z'n minst een idee hebben van de betekenis ervan.
Column
In alle vrijheid
04 mei 2023Als ik 's ochtends bij mijn kantoor arriveer, kan ik niet om de vier zwarte gedenkstenen in de stoep heen. Ze liggen er ter nagedachtenis aan vier Joodse familieleden die hier woonden. Tijdens de oorlog werden ze vermoord in Auschwitz en Mauthausen.
Column
Werk in uitvoering
04 mei 2023Ben je een christen of doe je een voortdurende poging het te worden? En weet je ooit zeker dat het doel bereikt is?
Column
Hoe anderen de prijs voor ons leven betalen
06 april 2023De kosten voor levensonderhoud zijn hoog, maar de prijs voor een leven met God zouden we ons nooit kunnen veroorloven.
Column
De straatevangelist en de dakloze
06 april 2023De straatevangelisten hadden de mond vol van zonde, dood en hel, maar de dakloze man, even verderop, lieten ze links liggen.
Column
Nieuwe Koude Oorlog?
06 april 2023Zijn wij opnieuw in een Koude Oorlog beland? Tot op zekere hoogte ja. Aan de ene kant vallen er onmiddellijk verschillen op. In Oekraïne voeren het Westen en Rusland geen koude oorlog, maar – zij het indirect – een hete.
Column
Geloof is niet enkel voor-waar-houden
06 april 2023'Velen denken dat het geloof een eenvoudige zaak is; niet weinigen rekenen het tot de algemene deugden. Zij doen dit omdat zij er geen enkele ervaring mee hebben.' Zo begint Maarten Luther in 1520 zijn geschrift De vrijheid van een christen.
Column
Is daar iemand?
06 april 2023Op Twitter volg ik Charlotte Bouwman en Jason, die regelmatig in een ggz-instelling verblijven. Charlotte vroeg eens chocola te sturen naar de kliniek en Jason tweette: ‘Dit. Vakantie betekent geen school. Geen school betekent geen dagbesteding. Geen dagbesteding betekent langer op kamer. Tot 22 ...
Column
Het goede eten
06 april 2023Als kind at ik ieder jaar op paasmorgen matses met poedersuiker. Vroeg of laat kwam het gesprek aan de ontbijttafel op deze ongezuurde broden die het Joodse volk (weliswaar zonder poedersuiker) at bij hun vlucht uit Egypte, het pesachmaal van Jezus in zijn paaszaal en de gedachte dat we deze matses ...
Column
Deus ex machina
06 april 2023Zodra ik een mailtje open, doet Outlook een aantal suggesties voor een antwoord. Geen lange zinnen, maar bijvoorbeeld: ‘Ja, dat is prima!’ en ‘Wat een leuk idee!’ en ‘Dat klinkt goed, ik zal het snel in orde maken.’
Column
BBBiddag
06 april 2023Op biddag werd er bij ons in de kerk gebeden voor de boeren en voor de planeet. Het eerste gebed was van een zuster die haar leven lang wakker werd met het loeien van de koeien in de stal.
Column
Leidt de Asbury-revival tot secularisatie?
08 maart 2023De revival (opwekking) aan de Asbury Universiteit in Wilmore in de Amerikaanse staat Kentucky, die begon op 8 februari, is een feestje voor fans en sceptici. Het is waarschijnlijk de eerste opwekking in de geschiedenis met een livestream op social media. Iedereen kan zo toekijken hoe mensen intiem ...
Column
‘God is groter’
08 maart 2023De beelden blijven op je netvlies staan. Het jonge meisje Miray wordt uit de puinhopen van een ingestort gebouw in zuidoostelijk Turkije gehaald. De reddingswerkers roepen 'Allahu Akbar'.
Column
Heilige boeken verbranden is een daad van barbarij
08 maart 2023Wat heb je eraan om je eigen geloof op een voetstuk te hijsen door een ander geloof te beledigen? Religieuzen zouden voor elkaar moeten opkomen in plaats van de ander te denigreren, zegt Samuel Lee.
Column
Waar geduld
08 maart 2023Echt geduld hebben draait om een langdurige gehoorzaamheid in dezelfde richting. Geen passiviteit, geen zelfopoffering.
Column
Selectieve inclusiviteit
08 maart 2023Tegenover ons kerkgebouw staat een grote zorginstelling voor mensen met lichamelijke en geestelijke beperkingen. De bewoners ken ik vooral van de aangepaste catechisatie die in ons kerkgebouw plaatsvindt. Sommigen komen ook op zondag bij ons in de kerk.
Column
Gelukkig het land dat om zichzelf kan lachen
08 maart 2023De kwestie Pim Lammers hoef ik niet meer uit te leggen toch? Vooruit, in het kort: Lammers schreef ooit een fictief verhaal over de verboden liefde tussen een minderjarige jongen en zijn trainer, en kreeg op een dag doodsbedreigingen omdat hij een pedopropagandist zou zijn.
Column
Nieuwe riten
08 maart 2023Alweer een poosje staat er in mijn telefoon een foto van een moorkop waaruit een hapje is genomen. De slagroom in de soes is niet wit maar felblauw. Het kindje in de buik van de afzender had op het moment dat ik de foto ontving nog een aantal maanden te gaan voordat het ter wereld zou komen. Maar ...
Column
Jezus en de vrouwen in het sekscircuit
08 maart 2023"Noem mij geen prostituee", had Deborah een paar jaar terug tegen me gezegd. "Schrijf in je artikel maar dat ik in de prostitutie of in het sekscircuit werkte." Haar identiteit viel immers niet samen met het werk dat ze moest verrichten.
Column
Kan ik als dominee ook een goede vriend zijn?
01 februari 2023Wat heb je aan grenzen als je bij een vriend zit die op het punt staat te sterven?
Column
De brug van leven
01 februari 2023Op straat in Amsterdam leert Samuel Lee zijn student in een andere context kennen. De man leert hem dat dankbaarheid in tijden van ontbering een teken is van hoop.
Column
Snijden
01 februari 2023Dat de doop onder het nieuwe verbond in plaats van de besnijdenis gekomen is, wordt tegenwoordig niet meer door iedere christen begrepen. En dat heeft grote gevolgen. Zolang het verband gezien wordt, leggen we de doop ook uit met behulp van de besnijdenis. Dan doet gedoopt worden zeer.
Column
Lijfspreuk
01 februari 2023‘We hoeven niet voor de aarde te zorgen, de aarde zorgt voor ons.’ Onlangs vertelde Trees van Montfoort, schrijfster van het boek Groene theologie, in Trouw dat deze zin haar inspireert.
Column
Iets zinvols te vertellen
01 februari 2023Hoe kan ik mijn land en mijn stad het beste dienen? Hoe ga ik dit jaar de verdeeldheid in de samenleving tegen? Zomaar wat vragen die vorige maand niet op mijn lijstje met goede voornemens stonden – al was het alleen al omdat van mijn voornemen om een dergelijk lijstje te maken nog niets ...
Column
Aanwinst
01 februari 2023Ik merk iemand op die voor me zit in de kerk, in dit geval een man, zo’n jaar of 35 met baard en vriendin.
Column
Waarom een totale zege onwaarschijnlijk is
01 februari 2023Nu het deze maand een jaar geleden is dat Poetin Oekraïne binnenviel, rijst de vraag: wat staat de wereld de komende tijd te wachten? Aad Kamsteeg verkent de scenario's.
Column
Waar leren jongeren nog christen worden?
01 februari 2023Het afgelopen jaar tikte ik de 53 aan. Een enkeling gaat op die leeftijd extra progressief doen, het intellectuele equivalent van een midlifecrisis. Maar vaker zie ik dat leeftijdsgenoten over vroeger gaan praten.
Column
Weten wie je bent
15 december 2022Je kunt, had ze gezegd, al die ouwe papieren ook gewoon digitaliseren en dan weggooien. Ik had haar verteld over vijf generaties familiearchief bij mij op zolder. Ach, had mijn gesprekspartner gereageerd, ’t neemt alleen maar ruimte in beslag.
Column
Het beste deel van geloof
15 december 2022Geloven bestaat uit overtuigingen en vertrouwen. We kunnen onze overtuigingen opgeven, maar het is onmogelijk om zonder vertrouwen te leven.
Column
Wanneer 'tienden' een instrument van onderdrukking worden
15 december 2022Geven aan de kerk is goed, maar niet wanneer gelovigen worden gemanipuleerd hun tienden af te staan.
Column
Keerpunt voor de Duitsers
15 december 2022Is de reus wakker geworden? We hebben het over Duitsland, het volkrijkste, economisch sterkste en politiek stabielste land van Europa. Was de Bondsrepubliek dan ingedut?
Column
Stop met die rare bijbels
15 december 2022Heb jij, vrouw, ook zo’n vrouwenbijbel in huis, met zo’n lekker roze-paars-bloemetjesgordijn-omslag? Heb jij, man, al een mannenbijbel in huis, met zo’n lekker stoere opmaak en met echte mannenonderwerpen erin besproken? Ja toch?
Column
Verlos ons van de trots der theologen
15 december 2022Mijn broertje leerde voor dominee. Hij hield moedig stand, maar was niet opgewassen tegen de religieuze manipulatie van zijn docent, alleenheerser in een imperium. Over zijn vertrek werd geheimzinnig gedaan.
Column
Het heilige 'wij' van #WeToo
15 december 2022Tegen de tijd dat u dit leest, is het hopelijk niet meer brandend actueel: het grensoverschrijdende gedrag van presentator Matthijs van Nieuwkerk, achter de schermen van De Wereld Draait Door.
Column
We worden wat we doen
09 november 2022Nu de golven van secularisatie ook de meest vrome uithoeken van het Nederlandse christendom hebben bereikt, zou je haast vergeten dat er ook vandaag nog ‘gewoon’ mensen tot geloof komen.
Column
Bekering is nog steeds goed nieuws
09 november 2022Drie redenen waarom christenen niet moeten stoppen mensen te bekeren.
Column
Maak je eens druk om onrecht buiten je eigen bubbel
09 november 2022Sommige christenen vinden het misschien spannend zich uit te spreken voor vrouwenrechten of rechten van lhbti+-mensen. Maar volgens Samuel Lee is het juist christelijk om op te komen voor de kwetsbaren.
Amerikaanse verkiezingen
Column
Amerika moet zich schamen
09 november 2022James Skillen is een roepende in de woestijn gebleken. Zo’n vier decennia geleden ontmoette ik hem voor het eerst. De politiek filosoof woonde in Sioux Center in het Amerikaanse Iowa.
Column
De zegen strooit God breed uit, inzegening is wat anders
09 november 2022In de Protestantse Kerk is het al geruime tijd mogelijk dat een relatie van twee mensen van hetzelfde geslacht wordt gezegend. Let goed op: gezegend, niet ingezegend. De term ‘inzegening’ wordt alleen gebruikt wanneer sprake is van een heterohuwelijk.
Column
De binnenruimte van Etty
09 november 2022Voor het huis staat een container, bouwafval steekt erbovenuit. Een tram rinkelt, verkeer trekt op bij de stoplichten. Even verderop laat het Concertgebouw het stadsrumoer zwijgend over zich heen komen. Onder zijn dak presenteerde Judith Koelemeijer onlangs het boek Etty Hillesum, het verhaal van ...
Column
Stem aan de stemlozen
09 november 2022Of ik een foto had die mijn werk typeert, vroeg een mediawetenschapper die onderzoek doet naar het fenomeen journalisten. Die behoren niet tot een exotische diersoort en zijn ook geen rioolratten, zoals een parlementariër onlangs beweerde, maar zijn niettemin interessant genoeg voor ...
Column
Bidden in Boston
09 november 2022Onze kinderen gaan niet meer. De ouders die dit met spijt in hun stem bekenden, waren zelf eind zestig, begin zeventig. Ik was op dat moment begin veertig en net gedoopt in de kerk waar zij al decennia naartoe gingen. Maar hun nakomelingen dus niet meer.
Column
Leerdienstnostalgie
05 oktober 2022‘De middagdienst verdwijnt uit kerkelijk Nederland’, kopte het Nederlands Dagblad op 10 september. Echt nieuws was het niet. Zolang als ik me kan herinneren (deze maand werd ik 53), wordt er zorgelijk gesproken over het teruglopende bezoek van de tweede dienst.
Column
Kakibomen en Reformatie
05 oktober 2022Hebben we het westerse christendom nodig om kerk te zijn?
Column
Als klei in de hand van de pottenbakker
05 oktober 2022Kunst is niet alleen ijdelheid, het herinnert ons aan de almachtige Kunstenaar die ons materiaal opnieuw wil vormgeven naar het idee van zijn genade.
Column
Aandacht voor Afrika
05 oktober 2022Zes miljoen doden in Congo sinds 1996. Maar we hebben het alleen over Oekraïne. En dat is een grote vergissing.
Column
Anders als de Geheel Andere
05 oktober 2022Onlangs las ik een boekje uit 1985 over een thema dat het christendom nog steeds in de greep houdt: homoseksualiteit. Het spreekt over homo’s nog onbeschroomd als ‘flikkers’.
Column
Blijf op pad
05 oktober 2022‘Is dat niet wat een relatie is, dat je elkaars slechte kanten leert kennen zonder het persoonlijk op te vatten, zonder meteen uit elkaar te gaan?’ Die vraag wordt ergens tegen het einde van de roman Buitenleven, van Nina Polak, gesteld.
Column
Echo's uit het verleden
05 oktober 2022Ongelofelijk, dacht hoofdredacteur Felix de Fijter, toen hij in het Koers-archief stuitte op een interview met Sicco Mansholt uit 1994. De voormalig landbouwminister wist bijna dertig jaar geleden te voorspellen hoe de wereld er nú uit zou zien. Denk: klimaatcrisis, landbouwcrisis en ...
Column
Wat is je godsbeeld nu eigenlijk?
05 oktober 2022Het was een warme dag in augustus. Overbodige informatie, want deze warme dag speelt zich af in Suriname, en daar zijn alle dagen warm: de ene is hoogstens wat natter en vochtiger dan de andere.
Column
Rennen voor je kind
01 september 2022‘Ik heb een zwart hartje, papa. Misschien zou het beter zijn, als ik er niet was.’ Deze zin komt niet uit een zwaar reformatorisch boek, maar uit een roman van Tim van der Veer die aan ultratrails doet – megalange afstanden rennen.
Column
Heel even voelden we ons vluchtelingen
01 september 2022Onze vakantie eindigde in mineur. Autopech. Dynamo kapot. We strandden op een zaterdag, bij Rouen. De ANWB zei: u hebt geen Europa-dekking. De verzekering zei: u bent bij ons niet verzekerd. En de garagehouder zei: gaat u maar ergens anders naartoe. 'Maar dat gaat niet,' antwoordde ik, 'want onze ...
Column
Kunnen we empathie voor vakantiedoden ook opbrengen voor vluchtelingen?
01 september 2022Het leek wel of er deze zomer veel meer berichten waren dan anders over mensen die plotseling overleden tijdens hun vakantie. Door verdrinking, een val in een ravijn, een hartstilstand door de combinatie van inspanning en tropische hitte, door inslaande bliksem, een ongeluk met een touringcar of ...
Column
Klein hoeraatje voor de overheid
01 september 2022‘Nederland heeft inmiddels het klimaat van Midden-Frankrijk in de jaren zeventig’, kopte het NRC op 22 juli. Wekenlang heet en droog campingweer, daarvoor hoef je niet meer naar het buitenland. Tegenwoordig moet je het land uit voor enige verkoeling; wij zochten die aan de Engelse kust.
Column
Drie woordjes die elk huwelijk kunnen verpesten
01 september 2022Er zijn drie woorden die elk huwelijk om zeep kunnen helpen. En er zijn er drie om ze door te vervangen.
Column
Ik ben een migrant, en daar ben ik trots op
01 september 2022Het woord migrantenkerk niet meer gebruiken? Dat voorstel doet Samuel Lee pijn. 'Ik ben er juist trots op een migrant te zijn.'
Column
Wie denkt nog aan de Palestijnen?
01 september 2022Wie in de Arabische wereld praat er nog over de Palestijnen? Dat is weleens anders geweest. Sinds de proclamatie van de Joodse staat in 1948 was de weigering om Israëls bestaansrecht te erkennen onwrikbaar onderdeel van Arabische diplomatie.
Column
Word dominee
01 september 2022Weer fiets ik fluitend door het mooiste dorp van Nederland en roep, zwaaiend met de armen in de lucht: ‘YEAH!’ Mensen kijken op en om, maar als ze zien dat ik het ben, rijden ze gewoon door. Hij is het maar. Hij heeft het weer.
Column
Kwetsbare mensen
14 juli 2022Toen ik in 2016 bij De Nieuwe Koers betrokken raakte, vond ik dat het in de kolommen en op de pagina’s vooral moest schuren, ronken en knetteren. Wrijving geeft glans. Het is de botsing die je doet realiseren wie je bent, of je opvattingen steekhouden of dat je die juist zou moeten veranderen.
Column
Incompatibel
13 juli 2022De westerse en Afrikaanse kijk op het slavernijverleden zijn net zomin compatibel met elkaar als Android en iOS, zegt Samuel Lee. Om elkaar te begrijpen, moeten we het heden en verleden kunnen bekijken vanuit elkaars perspectief.
Column
Schuivende machten
13 juli 2022‘Ik zie niet in dat de wereldorde veranderd is door de Russische inval in Oekraïne.’ De uitspraak komt van de huidige Theoloog des Vaderlands Thomas Quartier in een interview in Trouw.
Column
Schiphol en de boeren
13 juli 2022Sinds kort mag ik mij een inwoner van de meest begeerde woonplaats van Nederland noemen. De NOS meldde dat iedereen in Waddinxveen wil wonen. Hieperdepiep hoera! Waddinxveen, ooit door Youp van ’t Hek bestempeld als ‘broekrokcity’, geniet van zijn zoete wraak.
Column
Gereformeerde apartheid
13 juli 2022Als ik dit schrijf, is er een nieuwe documentaire van Forum voor Democratie op komst. Dit keer over Orania, de witte vrijstaat in Zuid-Afrika die moet voorkomen dat de Afrikaner cultuur uitsterft. Volgens de partij mogen we trots zijn op alles wat wij Nederlanders naar Zuid-Afrika hebben gebracht. ...
Column
Veranderen
13 juli 2022Zomer 1970, New York. Met een plattegrond in de hand verkennen we de stad. We, dat zijn Mrs. Carter, Fanny en ik. Ik heb het afgelopen schooljaar als uitwisselingsscholier bij hen gewoond in een voorstad van Kansas City. Nu ben ik dan eindelijk in de stad die ik ken uit films en liedjes. Het ...
Column
De AK-47 van de cultuurstrijd
13 juli 2022Nadat ze de Republikeinse voorverkiezingen had gewonnen voor het gouverneurschap van Arkansas, zei Sarah Huckabee Sanders: ‘Wij gaan ervoor zorgen dat een kind in de baarmoeder even veilig is als in een klaslokaal.’
Column
Had hij het memo gemist? Dominees zijn veel te druk voor openbaring
13 juli 2022Zit ik nou met een profeet te praten? Of met een charlatan?
Column
Is dit echt Gods weg?
09 juni 2022In de grote schaal van het wereldgebeuren weegt de vergadering van een synode in Nederland niet zo zwaar. Zelfs niet als een kerkverband het record breekt van de langste synode ooit – overigens grotendeels veroorzaakt door de coronapandemie.
Column
Wereldvluchtelingendag
09 juni 2022Op 20 juni is het Wereldvluchtelingendag, ingesteld door de Verenigde Naties. Het signaal is bepaald niet overbodig. Van alle mensen is bijna één procent momenteel ontheemd: 82,4 miljoen mannen, vrouwen en kinderen.
Column
Afkondigingen, het reclameblok van de kerkdienst
09 juni 2022Ik begrijp Jezus wel, maar God niet, zei de een. Ik begrijp God wel, maar Jezus niet, zei de ander.
Column
Wat ik leerde van de Ghanezen en Nigerianen in mijn gemeenten
09 juni 2022De Afrikaanse gemeenschappen in Nederland leerden hun voorganger Samuel Lee preken en dansen, en wat het woord 'gemeenschap' écht inhoudt.
Column
Wat de toekomst brengen moge
09 juni 2022Ze zijn weer achter de rug, de dagen waarop we de koning zien. Eerst Koningsdag, met een koningin die haar Latijns-Amerikaanse dansbewegingen toonde in de meest zwoele stad van Nederland, Maastricht, naast een koning van wie je toch altijd het idee houdt dat hij vooral heel erg koning probeert te ...
Column
Middeleeuwse dichters of gangsterrappers
09 juni 2022'Geef mij maar de middeleeuwen', verzuchtte Herman Finkers eens op televisie. Hij vergeleek daarbij de hoofse liefdespoëzie met de teksten die rappers tegenwoordig over de liefde ten beste geven. Uiteraard viel die vergelijking uit in het voordeel van de middeleeuwse vakbroeders.
Column
Te somber
09 juni 2022Zou u met mij willen meedenken? Als er een onderwerp is dat zonder al te veel twijfel het grootste vraagstuk is van deze tijd, een crisis die de mens in z’n voortbestaan bedreigt, zouden we er dan in elke editie over moeten schrijven?
Column
God, geloof en dood
09 juni 2022Hoe noem je iemand met wie je lang geleden intensief optrok, maar die je in de loop van de tijd niet meer sprak, gewoon, omdat jullie levens een andere wending namen? Formeel heb je het dan over een ‘kennis’, maar omdat de herinnering aan oude vriendschapsgevoelens meespeelt, voelt het ...
Column
Vrijheid vieren terwijl de gevechten elk jaar dichterbij komen
05 mei 2022Elk jaar in mei worden we eraan herinnerd dat vrijheid een prijs heeft, dat miljoenen mensen zijn omgekomen in de strijd, verzetsstrijders gevangen zijn gezet en helden zijn gedood, zodat wij vandaag van onze vrijheid kunnen genieten. Maar elk jaar moeten we deze onbetaalbare vrijheid herdenken met ...
Column
Rusland gaat weer aan de ketting
05 mei 2022Moet de westerse wereld anno 2022 weer bij af beginnen? Deze maand vijftig jaar geleden leek het internationaal de goede kant op te gaan. Een tijdperk van vrijwel ongeremde tegenstellingen – Koude Oorlog – was voorbij.
Column
Jezus leed niet zodat wij niet meer hoeven te lijden
05 mei 2022In de stille week, waarin wij het lijden van Christus overdenken, bezocht ik mensen die ongeneeslijk ziek zijn en worstelen met hun lijden. En ik merk hoe het verdwijnende godsbesef er ook voor zorgt dat wij steeds meer moeite krijgen met het lijden.
Column
Maar waar is de moeder?
05 mei 2022Vroeger hoorde ik talloze preken over het verhaal van de verloren zoon. Het script was simpel: oudste zoon (gehoorzaam), jongste zoon (losbol) en een vader.
Column
Vervreemding
05 mei 2022In deze editie treft u een interview aan met abortusactiviste Rebecca Gomperts. Ze had er helemaal geen zin in, had het liefst afgezegd, maar Rinke Verkerk rende net zolang achter haar aan totdat ze ging zitten, haar schoenen uitschopte, en tijd nam voor een gesprek. En na afloop was ze een beetje ...
Column
Zie ik daar de borende blik van Joseph Goebbels in mijn spiegel?
05 mei 2022Terwijl Oekraïne in brand staat, schrijf ik aan een roman in dagboekbladen. Gefingeerde dagboekbladen – zogenaamd van nazipropagandaminister Joseph Goebbels.
Column
Het smalle pad
05 mei 2022Na het lezen van het nieuwste SCP-rapport over religie in Nederland (24 maart) dwaalden mijn gedachten af. Nee, niet naar de weinig verrassende conclusie dat je buiten de georganiseerde religie om weinig spiritualiteit en religiositeit vindt in Nederland. Ik dacht aan de dieperliggende oorzaken van ...
Column
Wat mensen van hun voorganger verlangen
05 mei 2022Hij hoefde geen medelijden, geen steun, geen adviezen. Hij wilde voor het aangezicht van God worden gebracht. Dus ik pakte mijn schoenendoos erbij.
Column
Oorlog en advertorials
07 april 2022Zijn wij in oorlog met Rusland? Lastige vraag. Oorlogen zijn tegenwoordig zelden zwart-wit. We leven in een tijd van groezelige conflicten: proxy-oorlogen, hybride oorlogen en cyberwars. Het is als met relatieconflicten: je kunt wel denken dat je geen problemen hebt met de ander, maar als de ander ...
Column
Waarom zit je nog steeds in de kerk?
07 april 2022Ik kreeg in een café twee pittige vragen. Waarom zit je nog steeds in de kerk? En: waarom zou je je überhaupt nog met het christendom bezighouden?
Column
De allereerste dragers van het goede nieuws
07 april 2022De eerste getuigen van de opstanding van Christus, die we deze maand vieren, waren vrouwen. Toch zijn zij, zelfs tweeduizend jaar later, nog steeds niet gelijk aan mannen. In de kerk, en in de rest van de wereld. Vorige maand was het nog Internationale Vrouwendag, waarop we de sociale, economische, ...
Column
Pacifisme is een dun lijntje in de kerkgeschiedenis
07 april 2022Nu de kerk krimpt, zie je dat het met de beroepen in de gemeente ook steeds onevenrediger verdeeld is. Er zitten veel onderwijzers en mensen uit de zorg in de kerkbanken, en ook relatief veel boeren en tuinders. Andere beroepsgroepen ontbreken bijna volledig.
Column
Het algoritme stuurt 700 recensenten de laan uit. Zijn ze terecht boos?
07 april 2022Er was grote beroering in boekenland, of beter gezegd, in recensentenland. Het zit zo. NBD Biblion is de organisatie die boeken inkoopt namens de bibliotheek in het dorp. De uitgever stuurt een nieuwe titel in, de NBD benadert een recensent die voor 15 euro een bespreking van 1.100 tekens schrijft. ...
Column
Op gespannen voet
07 april 2022Tijdens een lang ziekenhuisverblijf stond er, onverwachts en ongevraagd, een vreemde aan het voeteneind van mijn moeders bed. Nog voordat de vrouw zich had kunnen voorstellen, viel mijn moeders haviksoog op het kruisje, gespeld op de revers van haar jasje. Om iedere illusie van een uitwisseling over ...
Column
Wat zet het verbod op 'homogenezing' in gang?
03 maart 2022Sommige voorgangers werden de afgelopen weken mogelijk uit hun slaap gehouden door de vraag of ze binnenkort niet een jaar moeten brommen. Of een half jaarsalaris aan boete moeten betalen. Dat zijn de maximumstraffen voor het ‘onderdrukken of veranderen’ van ‘seksuele identiteit of ...
Column
Hoe het kwaad wint, en hoe je het kunt verslaan
03 maart 2022Soms is het moeilijk het kwaad waarmee je wordt geconfronteerd op waarde te schatten. Om een balans te vinden tussen wat erg is en wat veel erger had kunnen zijn, besloot ik een paar jaar geleden een bezoek te brengen aan Auschwitz-Birkenau.
Column
De fascinerende religie van Zarathustra
03 maart 2022Op 21 maart vieren mensen over de hele wereld, met name in Centraal-Azië, Turkije, Iran en Azerbeidzjan, het feest Nowruz, wat 'een nieuwe dag' betekent. Voor Perzen is dit het begin van het nieuwe jaar. Dit feest komt uit het zoroastrisme, een ooit bloeiende godsdienst die nu wereldwijd nog maar ...
Column
God opfrissen
03 maart 2022We kennen Toon Tellegen allemaal van zijn dierenverhalen. De egel, de krekel, de olifant: geweldige figuren, mensen in dierengedaante. Onvergetelijk hoe de olifant steeds in het topje van de boom klimt, om er steeds weer uit te vallen – en zo meer.
Column
Alles wil barmhartig zijn
03 maart 2022‘In zijn stukken zat telkens een grote melancholie’, zei een vriend en collega-journalist over Bernard Dewulf, de Vlaamse schrijver en dichter die in december overleed. Ik heb de afgelopen jaren vaak aan Dewulf gedacht, met name aan één specifiek boek van hem, de novelle Kleine dagen. Daarin ...
Column
Ego
03 maart 2022De voorbije weken vielen allerlei theologen en opiniemakers over Bram van de Beek heen, naar aanleiding van zijn nieuwste boek: Ego: Schandalig! Ouderwets! Zuur! Gemeen! Vooral in de christelijke Twitterbubbel was het een heel ding.
Column
Angst eet zielen
03 maart 2022Zo eens in de zoveel weken bid ik voor in mijn Amsterdamse kerk. Dat deed ik ook tijdens de lockdowns, toen er nauwelijks mensen in de kerk mochten zitten, maar de mis wel gestreamd werd naar het gestrande kerkvolk.