Gender

‘Carrièrevrouw kan haar zachte kant kwijtraken’

04 april 2024
Met het Vaderschap Instituut wil Sander Nijhuis (34) mannen helpen de waarde van traditionele rolpatronen te herontdekken.
Anna Uitbeijerse

Gender

‘Mijn kinderen mogen zich nooit net zo eenzaam voelen als ik vroeger’

04 april 2024
Als meisje wordt Surayna Jadoenandansing-Jethoe (28) hindoestaans en feministisch opgevoed. Inmiddels is ze al een jaar huismoeder. 
Anna Uitbeijerse

Column

De stem van de Palestijnse christen is nauwelijks gehoord

04 april 2024
Het perspectief van de christelijke, Palestijnse vrouw, van een minderheid die hard wordt geraakt door geweld en onderdrukking, kan een vruchtbare basis vormen voor een gesprek over hoe het verder moet.
Heleen Murre-van den Berg

Cultuur & geloof

Europa en het christendom: het DNA van een verweesd continent

04 april 2024
In juni zijn er Europese verkiezingen. De traditionele partijen maken zich grote zorgen over de opkomst van het populisme. En juist op de plaatsen waar het gezag van de kerk is afgenomen, tiert het populisme welig. Waar is de tegenstem van het christendom gebleven? Is de kerk te veel bezig met haar ...
Hendrie van Maanen

Theologie & filosofie

Eén Heer? Dankzij kunstmatige intelligentie ben jij nu zelf de Meester

04 april 2024
Terwijl de tentakels van kunstmatige intelligentie steeds verder rijken, dringt de vraag zich op hoe het algoritme straks ons geloof gaat beïnvloeden. Of doet het dal al?
Jannes van Roermund

Column

Apenrotsgedrag

04 april 2024
Het is heerlijk om van tijd tot tijd met een auto vol zooi naar de stort te rijden. Rommel achterlaten. Ruimte scheppen voor nieuwe dingen.
Felix de Fijter

Column

Optimisme is gevaarlijk, want de duisternis kan ons zomaar verrassen

04 april 2024
Het is vroeg in de nacht. Eindelijk is het stil in huis. Ik luister naar het VPRO-marathoninterview met Max Kohnstamm.
Kees van Ekris

Column

Kan de dominee nog preken zonder ChatGPT?

04 april 2024
Mijn eerste gevoel bij het bericht was: als dit waar is, schaam ik mij kapot voor mijn beroepsgroep.
Willem Maarten Dekker

Column

De mislukte mis

04 april 2024
Een herinnering van eind jaren zestig. Mijn ouders zijn naar een feest geweest en rond middernacht komt mijn moeder me een nachtzoen geven. Die avond is ze overstuur. Op het feest liep een als non verklede vrouw rond, in vol ornaat; lange zwarte habijt, witte kap. Ter hoogte van haar buik zat een ...
Vonne van der Meer

Column

Vasten brengt rust. Waarom gaan we er niet mee door?

04 april 2024
Laatst gaf ik voor het eerst een lezing waarbij toen ik arriveerde me noch een kopje koffie, noch een glas water werd aangeboden. Toch heb ik me zelden zo welkom gevoeld. Ik was te gast in de Al Hijra-moskee in Leiden en het was ramadan.
Rik Peels

Goede gesprekken Levensdagen

‘Als er een hemel is, kom ik er’

04 april 2024
Van op de bank zitten word je oud, meent Haddy de Jager (1940). Daarom is ze meestal onderweg, bijvoorbeeld met cadeautjes voor jarige prostituees die ze bezoekt. Aan God twijfelt ze niet, maar wat er precies na dit leven gebeurt ...?
Wilfred Hermans

Column

In de spanning begint het luisteren naar Gods stem

07 maart 2024
Zoals we weer aandacht krijgen voor streek- en seizoensproducten en herstel van cultuurlandschap, ligt de toekomst van het christendom misschien wel in de zoektocht naar een nieuw evenwicht met de schepping, zegt Stefan Paas.
Stefan Paas

Goede gesprekken Levensdagen

‘Ik heb het nog niet opgegeven, want dan kan ik beter vertrekken’

07 maart 2024
Pater Jan Laan (1940) heeft een rijk leven als parochiepastor achter de rug. Hij deed alles graag goed en ging daar ook weleens aan onderdoor. “Misschien is dit wel genoeg: dat ik een glimlach op andermans gezicht kan toveren.”
Wilfred Hermans

Column

"Sorry meneer, zo staat het niet in ons systeem"

07 maart 2024
Onze samenleving wordt steeds minder door mensen, en steeds meer door een systeem geregeerd. Een systeem dat muren opwerpt: hoog, en hard, en koud.
Samuel Lee

Hoe ultrarechts in Duitsland uit de schuilhoeken stapt

07 maart 2024
De razendsnelle opmars van anti-immigratiepartij AfD werpt in de opmaat naar regionale en nationale verkiezingen een dreigende schaduw over het Duitse politieke, sociale én kerkelijke landschap. Honderdduizenden bezorgde Duitsers gingen vorige maand de straat op in protestdemonstraties. 'Nie ...
Aad Kamsteeg

Column

De kinderen willen niet meer mee

07 maart 2024
‘Gaan we morgen naar de kerk?’ Dochter 1 kijkt me moeilijk aan. ‘Ja, we gaan naar de kerk.’ ‘Neee!’, roept ze uit, terwijl ze neerploft op de bank. ‘Kunnen we niet gewoon één keer niet gaan? Het is zó saai. Het is zo verschrikkelijk saai.’
Felix de Fijter

Column

Waarom we van het goede nooit rust hebben

07 maart 2024
Wat is goed om te doen? Een onrustig makende vraag. Op zoek naar een antwoord dat rust geeft, consulteren we anno 2024 graag experts: vertel ons hoe het zit! Ook Jezus wordt om raad gevraagd. Hij spreekt klare taal. Maar stilt Hij ook de onrust?
Petruschka Schaafsma

Column

Ik zag het heilige in een koude kamer met naakt tl-licht

07 maart 2024
De meeste mensen waar ze mee werkt, willen dood, vertelt een verpleegkundige aan Kees van Ekris. In een therapiesessie ziet hij hoe ze kwetsbare mensen opnieuw belangrijke levenslessen voorhoudt, die wij allemaal steeds weer vergeten. 'Wat zij doen, dit team, is in mijn theologische ogen heilig.'
Kees van Ekris

Goede gesprekken Mozes

Erik Borgman: 'Ik werd in mijn leven steeds weer gevonden'

07 maart 2024
Gevoelig, angstig en dyslectisch vertrok een jonge Erik Borgman naar de katholieke mavo. Inmiddels is hij als lekendominicaan en hoogleraar een belangrijke stem in het publieke debat. "Als kind had ik het gevoel dat ik was uitverkoren om iets te zeggen in het leven."
Sjoerd Wielenga

Theologie & filosofie

Elke ontmoeting met iemand in nood is een ontmoeting met Jezus

01 januari 2024
Hoe moet je omgaan met de eindeloze stroom leed en misère in de wereld? De Britse theoloog Samuel Wells signaleert vijf veelvoorkomende reacties, die allemaal op hun eigen manier problematisch zijn. En hij vindt een alternatief.
Samuel Wells

Goede gesprekken

'God zegent ook krimpende kerken. Maar het is soms wel moeilijk om dat te geloven'

01 januari 2024
"Als God niet komt," zegt dominee Hilde Graafland, "als Hij het niet doet, dan gaat het hier ten onder. Wij kunnen de kerk niet hooghouden. God moet het doen. En ik denk ook dat Hij dat kan."
Felix de Fijter

Hoe antisemitisme opnieuw de kop opsteekt

01 januari 2024
De oorlog in Gaza leidt tot een stevige toename van antisemitisme. In Nederland nam het aantal meldingen met ruim 800 procent toe. Wat is het gezicht van hedendaags antisemitisme? Waarom steekt het zo makkelijk en vaak de kop op? En hoe gaat de christelijke gemeenschap ermee om? Negen vragen over ...
Klaas Vos

Je gezicht is nu van Mij

14 december 2023
Een Amerikaans bedrijf ontwikkelde software die op basis van één portretfoto je gezicht kan herkennen en daarmee een compleet persoonlijk dossier kan samenstellen. Het boek Je gezicht is nu van ons onderzoekt de implicaties van die ontwikkeling. AI-theoloog Jack Esselink legt uit waarom alle ...
Jack Esselink

Column

Dooi rond Taiwan?

14 december 2023
Ergens in 1972 vloog ik, vastgegespt in een militair vrachttoestel, naar (Groot-)Kinmen, ook wel Quemoy genoemd. Het eiland, kleiner dan Schiermonnikoog, werd aan het einde van de Chinese burgeroorlog in 1949 door zo’n negenduizend troepen van Mao Tse-toeng aangevallen. Mao wilde de naar Taiwan ...
Aad Kamsteeg

Goede gesprekken

'En waar heb je toen moed uit geput?' 'Uit Gods Woord. Wat dacht je dan?'

14 december 2023
Het geloof van Gerrit de Fijter begon toen-ie met blokjes zat te spelen. Op het kleed, thuis, bij de kachel. Terwijl z'n vader het orgel bespeelde. En zong dat de ramen ervan trilden. "Dat doe jij toch ook, neem ik aan? Zingen, met je kinderen?"
Felix de Fijter

Column

Getuigen, terugtrekken of spotten

14 december 2023
De christelijke politiek heeft vorige maand een gevoelige nederlaag geleden. CDA, CU en SGP zijn samen nog goed voor 11 zetels. In 2006 haalden ze er nog 49. We lijken nu eindelijk in een situatie beland waarbij de politieke cijfers die van de secularisatie weerspiegelen.
Willem Maarten Dekker

Column

Donder op met je kerstdiner

14 december 2023

Felix de Fijter

Goede gesprekken

Waarom moslimextremisten zich tot het christendom bekeren

14 december 2023
Wat beweegt een moslimextremist in het Midden-Oosten zich te bekeren tot het christendom? Een van de factoren is de verrassende vriendelijkheid die ze bij christenen tegenkomen, ontdekte Scott Gustafson in zijn promotieonderzoek. "Langetermijnverandering kan alleen voortkomen uit empathie en ...
Rimme Mastebroek

Goede gesprekken Levensdagen

‘God is een God van verrassingen. Ineens is Hij er’

14 december 2023
Mirjam den Boer-Neele (1940) wilde alles uit het leven halen wat erin zat. En daarvoor moest ze de christelijke bubbel uit, dacht ze. Sinds ze tot geloof kwam, leeft ze met één been in de hemel. “Ik leef naar iets tóé, naar iets wat eeuwig en volmaakt is.”
Wilfred Hermans

Goede gesprekken

Fleming Rutledge: 'Bedenk deze advent hoe je het kwaad een stevige beuk kunt uitdelen'

14 december 2023
De wereld is een slagveld tussen goed en kwaad, zegt de 86-jarige episcopaalse priester Fleming Rutledge. En als we niet oppassen, laten we de tegenstander veel te veel terrein winnen. Met advent realiseren we ons dat het ooit helemaal licht zal zijn, en spannen we ons nu alvast in om zelf een ...
Alain Verheij

Goede gesprekken Mozes

Bart Wallet: 'Kun je niet onbekrompen naast Joden staan?'

14 december 2023
Als er iets is wat Bart Wallet boos kan maken, is het wel het toenemende antisemitisme waar ook zijn Joodse studenten mee geconfronteerd worden. 'Wat heb je aan vrome woorden als het er werkelijk op aankomt, zoals nu? Waar zijn jullie, CNV, FNV, PKN en RKK? Dit is jullie kans!'
Sjoerd Wielenga

Column

Protest van de gemeenschapszin tegen de elite

14 december 2023
Direct nadat de exitpoll een verpletterende overwinning voor de PVV had aangekondigd, zei VVD-leider Yeşilgöz: "De politiek moet beter luisteren naar de mensen." De uitslag van de verkiezingen lijkt te bevestigen dat de middenpartijen een volksopstand over het hoofd hebben gezien.
Stefan Paas

Op de drempel

14 december 2023
Het aantal Nederlanders dat lid is van een kerk daalt al jaren. Maar dat betekent niet dat zich geen nieuwe mensen bij een kerk aansluiten. Waarom doen ze dat, in deze seculiere tijd? Deel twee van een tweeluik met zes portretten van mensen die op de drempel staan van het christelijk geloof.
Tineke Smith

Column

Waarom de belangen van de Palestijnen niet langer genegeerd moeten worden

09 november 2023
Waarheen beweegt zich het Midden-Oosten, met Israël steeds als centrale spanningshaard? Die vraag hangt samen met wereldwijde onzekerheid: hoe past de huidige crisis rond Gaza in de confrontatie tussen de supermachten?
Aad Kamsteeg

Theologie & filosofie Column

'Dit is niet de eindtijd, dit is ons moment'

09 november 2023
Het is misschien fijn om te denken dat we in de eindtijd leven, want dat betekent dat God binnenkort alle dingen nieuw maakt. Maar dat ontslaat ons van al onze verantwoordelijkheden als mens om op een goede manier door onze crises te navigeren, zegt Willem Maarten Dekker. "Wie om vrede bidt zonder ...
Willem Maarten Dekker

Theologie & filosofie

Avondmaal vieren op de snelweg. Kun je dat theologisch eigenlijk wel maken?

09 november 2023
Kun je burgerlijk ongehoorzaam zijn met een bijbel in je binnenzak? Dominee Folkert de Jong denkt van wel. Hij duikelde het Kairos-document op, dat in 1985 in Zuid-Afrika verscheen in de strijd tegen de apartheid, en legt uit waar hij parallellen ziet.
Folkert de Jong

Nederlandse politiek

Heeft christelijke politiek nog bestaansrecht?

09 november 2023
Dit voorjaar besloot volbloed christendemocraat Arie Kok niet meer op het CDA te stemmen. De zoveelste opportunistische reflex van de partij was hem er één te veel. En er begon iets te knagen. Is christelijke politiek nog wel haalbare kaart? Maar toen begonnen er dingen te bewegen.
Arie Kok

Theologie & filosofie

Gereformeerde gezindte in rep en roer over het aanbod van genade

09 november 2023
Sinds de hersteld-hervormde dominee Gert van den Brink z'n reformatorische collega's vorig jaar van misleidende prediking betichtte, vliegen verwijten over en weer. Maar echt gesprek blijft uit. Wat is er nou eigenlijk aan de hand? En waarom ligt het zo gevoelig?
Koos-jan de Jager

Theologie & filosofie Reportage

Op de drempel

09 november 2023
Het aantal Nederlanders dat lid is van een kerk daalt al jaren. Maar dat betekent niet dat zich geen nieuwe mensen bij een kerk aansluiten. Waarom doen ze dat, in deze seculiere tijd? In dit tweeluik portretteren we in totaal zes mensen die op de drempel staan van het christelijk geloof.
Tineke Smith

Goede gesprekken Mozes

Mirjam Bikker: ‘Christenen schrijven mij dat ik niet aan het avondmaal mag’

09 november 2023
Op weg naar het gymnastieklokaal lepelde een kleine Mirjam Bikker moeiteloos de namen van de bewindspersonen van het kabinet-Lubbers III op, niet wetende dat ze jaren later als ChristenUnie-leider zou helpen een kabinet te laten vallen. ‘Het is verdrietig dat ook onder christenen een ‘deugt wel, ...
Sjoerd Wielenga

Goede gesprekken

Klaas Vos: 'Voor al onze klootzakkerigheid is Hij gekomen'

09 november 2023
Met het lijf van Klaas Vos gaat het niet best. Maar sinds hij weer psalmen kan zingen in de Oude Kerk van Huizen, lijkt het wel alsof de cirkel van zijn leven rond is. "Gij zijt verlost, God heeft u welgedaan. Dat ervaar ik elke keer weer. En daar ben ik dan steeds weer een beetje ontroerd over."
Felix de Fijter

Levensdagen

‘Ik ben een wereldwonder, hoor’

09 november 2023
Volgend jaar is Gerrit Karssenberg (1924) een eeuw oud – hij kan ’t zelf nauwelijks geloven. Het leeuwendeel van die bijna honderd jaar ging op aan uitdelen van wat hemzelf toebedeeld is. “Ik heb me zelf een beetje vervolgd, een vluchteling, gevoeld; daarom heb ik altijd een hart gehad voor ...
Wilfred Hermans

Het verhaal van de onbekende oorlog

05 oktober 2023
Hij ging op reis om het verhaal van de Tigrayers te vertellen. Van vrouwen die maandenlang verkracht werden in hun eigen huis. Van kinderen die hun ouders kwijt zijn geraakt. Van boeren wier land vernietigd is en kuddes gestolen zijn.
Anneke Bolt

Goede gesprekken Mozes

Rhoïnde Mijnals-Doth: 'Ik zei tegen mezelf: hé Rhoïnde, jij bént helemaal niet minder!'

05 oktober 2023
Ze was het liefste meisje van de klas en werd nóg stiller toen ze zag dat leerlingen zomaar geslagen konden worden. Sinds kort is Rhoïnde Mijnals-Doth bisschop binnen de Evangelische Broedergemeente – als eerste vrouw in Europa. 'Ik ben totaal niet iemand die in de belangstelling wil staan.'
Sjoerd Wielenga

Reportage

In het hospice voel je: het leven is niet maakbaar

05 oktober 2023
Waar is de dood dichterbij dan in een hospice? In het Limburgse Mariaweide hebben gasten vaak niets meer met de kerk, maar, als je doorvraagt, nog wel met het geloof. En dan ontstaat er soms toch ruimte voor het laatste sacrament. “De ziekenzalving neemt pijn en verdriet niet weg, maar maakt het ...
Riejanne Wolswinkel

Goede gesprekken

Cees Zweistra: 'Vooruitgangspraatjes hebben hun langste tijd gehad'

05 oktober 2023
Er zit geen principieel verschil tussen mensen die helemaal hun eigen identiteit kiezen op het brede spectrum van gender, en een BBB-stemmer die zich niet aan de stikstofwetgeving wil houden, zegt filosoof Cees Zweistra. "Bij allebei die groepen zie je dezelfde houding: wie ik ben, wat ik ben, dat ...
Alain Verheij

Goede gesprekken

Evert Jan Ouweneel: ‘De kinderen Gods kunnen alleen maar onverbeterlijke optimisten zijn’

05 oktober 2023
Nog nooit was het zo spannend als in onze tijd, stelt cultuurfilosoof Evert Jan Ouweneel. Crises zijn niet nieuw, maar nooit eerder moest de hele wereld samenwerken om de planeet op orde te krijgen. Toch is Ouweneel hoopvol, optimistisch zelfs. “Aan christenen de schone taak om de moed erin te ...
Wilfred Hermans

Goede gesprekken

Annemarie Six-Wienen: 'De trouw van God tilt ons boven alles uit'

05 oktober 2023
In de donkerste jaren van het leven van Annemarie Six-Wienen ervoer ze niets van God. "Het was helemaal zwart." En toch zegt ze nu: Hij was er wel bij. "Dat lijkt een gigantische paradox. En het is ook een paradox. Maar toch geloof ik dat het zo is."
Felix de Fijter

Wie zeggen de mensen dat Ik ben?

05 oktober 2023
In drieëndertig essays tast Willem Jan Otten aan de hand van kunstenaars, schrijvers en denkers naar antwoorden op de vraag die Jezus aan zijn leerlingen stelt in Matteüs 16: wie zeggen de mensen dat Ik ben? Kunstenaar Paul van Dongen maakte er beelden bij. Een voorpublicatie.
Willem Jan Otten

Goede gesprekken

Manu Keirse: 'Ieder mens heeft een eigen vingerafdruk van verlies'

31 augustus 2023
Rouwexpert Manu Keirse kreeg in Vlaanderen een onderscheiding van de minister-president. Hij had het land opnieuw leren rouwen. Maar dat werk is nog lang niet af, vindt hij zelf. En getuige de volle zalen die hij trekt, klopt die diagnose als een bus. Verdriet is overal, zegt Keirse. "Wandel een ...
Alain Verheij

'Maria en Jezus zullen tranen huilen. Van olie, en van bloed'

31 augustus 2023
We kruipen in de huid van Daan (14). Hoe zien zijn eerste twee uur op TikTok eruit?
Felix de Fijter

Een vrouw van God is 'modest' en staat vroeg op

31 augustus 2023
We kruipen in de huid van de fictieve tiener Fleur (14). Hoe zien haar eerste twee uur op TikTok eruit?
Marinde van der Breggen

Juist in oorlogstijd komt de kerkstrijd in Oekraïne tot een kookpunt

31 augustus 2023
Terwijl de bommen vallen en loopgraven worden bevochten, woedt in Oekraïne ook een steeds giftiger kerkstrijd om controle, invloed en onafhankelijkheid.
John P. Burgess

Nederlandse politiek

SGP'er Willem Poppe stapte over naar de BBB

31 augustus 2023
Getogen in een klassiek SGP-nest sloeg Willem Poppe zijn vleugels recentelijk uit naar de BoerBurgerBeweging in Zeeland. “Sommige mensen zeggen wel: hoe kun je nu als oud-SGP’er, of als christen, voor deze partij werken?”
Jasper van den Bovenkamp

Goede gesprekken

Pieter Versloot: 'Steeds weer begon er iets in mij te zingen'

31 augustus 2023
Ik denk dat wij weinig van God ervaren omdat we elkaar onze zonden niet belijden, zegt dominee Pieter Versloot.
Felix de Fijter

Goede gesprekken Mozes

Lousewies van der Laan: ‘Ik vind het heerlijk om naar de kerk te gaan’

31 augustus 2023
Toen Lousewies van der Laan partijleider van D66 was, stond ze niet bekend om haar grote enthousiasme voor religie. Inmiddels – een woestijnperiode rijker – staat ze open voor spiritualiteit en schuift ze op zondagochtend regelmatig in de kerkbanken.
Sjoerd Wielenga

Goede gesprekken Reportage

Hoopbrengers: 'Er wordt echt geloofd in de bajes'

31 augustus 2023
Voor sommige gedetineerden is de kerkdienst in de gevangenis een excuus om even uit hun cel te kunnen, voor anderen zijn die uurtjes op zondag – en de vrijwilligers die ze organiseren – van grote betekenis. Dat zij uit vrije wil naar de gevangenis komen roept bij hen de vraag op: Wat zien zij in ...
Riejanne Wolswinkel

Theologie & filosofie Reportage

Hoopbrengers: ‘In dit gebouw ontdek je dat geloof een ritme heeft’

13 juli 2023
In de Jacobikerk probeert de Utrechtse kerkgemeenschap haar stadgenoten iets van de rust en rijkdom van het christelijk geloof te laten ervaren – zonder dat ze iets met dat geloof hoeven. Dat betekent niet dat het wordt weggemoffeld zodat er alleen moderne spiritualiteit overblijft. "De traditie ...
Riejanne Wolswinkel

Goede gesprekken

Andrew Root: 'Het is juist mooi om met lege handen te staan'

13 juli 2023
We willen allemaal meer leven in de kerk blazen, maar hoe meer energie we erin stoppen, hoe erger het wordt. Wanneer leren we weer eens om te wachten en te ontvangen van God?, vraagt Andrew Root zich af.
Alain Verheij

Goede gesprekken Levensdagen

'Klasgenootjes hadden een fiets. Ik niet. Dus ik spaarde. Net zo lang tot ik wél een fiets had'

13 juli 2023
Ze heeft ‘een heel leuk leven gehad’, zegt de van oorsprong Surinaamse Nathalie Pengel-Wong (1933). Een leven tegen de stroom in, dat wel, gekleurd door kolonialisme en racisme. “Je moet goed voor jezelf zorgen, niemand anders gaat dat doen.”
Wilfred Hermans

Goede gesprekken

Hillary McBride: 'Je hebt geen lichaam, je bént er een'

13 juli 2023
Wij zijn ons brein, denken we graag, maar dat is volgens psycholoog Hillary McBride een fundamentele misvatting. We zijn óók een lichaam. Als we dat vergeten, missen we een deel van wat ons mens maakt. Maar hoe kun je weer gaan voelen in je lichaam?
Marinde van der Breggen

Theologie & filosofie

Hapklare filosofie over voelen, in zeven porties

13 juli 2023
Hoe hebben denkers en filosofen zich de eeuwen door uitgelaten over ons gevoel? Daar zijn bibliotheken over vol geschreven. Florentijn van Rootselaar duikelt zeven inzichten op, die nog weleens van pas zouden kunnen komen.
Florentijn van Rootselaar

Theologie & filosofie

Wat is waarheid? / Wat is je pad?

13 juli 2023
Is het gevoel een betrouwbare raadgever in ons geloofsleven? Wat betreft Nikolaas Sintobin absoluut: gevoelens vormen het kompas dat de weg wijst naar God. Arjan Markus, gepokt en gemazeld in de protestantse traditie van de rede, voelt wel voor een analytische manier van met gevoel omgaan. 'Het kan ...
Carolien Drijfhout

Afscheidsessay Tjerk de Reus: Het geheim van de literatuur

13 juli 2023
Bijna dertig jaar lang was Tjerk de Reus de literaire voorpost van Koers, cv•koers en De Nieuwe Koers. Nu zwaait hij af voor een hogere roeping. "De troost van de literatuur," resumeert hij, "dat is uiteindelijk dat je naam genoemd wordt. Ja, je komt rauwheid en leegte en chaos tegen, meer dan je ...
Tjerk de Reus

Goede gesprekken

Tjerk de Reus: 'Je moet het vreemde altijd serieus nemen'

13 juli 2023
Literator Tjerk de Reus schreef sinds 1995 onafgebroken voor De Nieuwe Koers. Nu beantwoordt hij aan een hogere roeping: die van de theologie. Zijn nalatenschap telt duizenden boekrecensies en honderden interviews. Hoe ging hij te werk? Wat blijft hem bij? En wat is zijn raad voor deze nu toch wat ...
Felix de Fijter

Goede gesprekken Mozes

Annemiek Schrijver: ‘Aandacht is voor mij de kern van het bestaan’

13 juli 2023
Dat ze als kind wilde zorgen voor haar moeder, noemt Annemiek Schrijver haar ‘heilige wond’. Het deed zeer, maar zorgde ervoor dat ze nu met alle aandacht levensbeschouwelijke gesprekken kan voeren op televisie. Haar wereldbeeld is sindsdien opgeknapt. ‘Ik zie tot welke grootsheid mensen in ...
Sjoerd Wielenga

Liefdewerk, oud papier

01 juli 2023
Onze vriendschap verwaterde, maar onlangs zocht hij weer contact: de geestverwant met wie ik twaalf jaar geleden lange gesprekken voerde, onder andere over onze gedeelde liefde voor antroposofie. Leuk, om van hem te horen.
Désanne van Brederode

Goede gesprekken Mozes

Arnold Huijgen: 'Ik wil verbinden, maar de reactie is: jij polariseert'

15 juni 2023
Zijn boek over Maria werd bekroond en zijn publicaties over bijbeluitleg oogsten evenveel lof als kritiek. Vorig jaar verruilde hoogleraar Arnold Huijgen ineens zijn eigen christelijke-gereformeerde theologische universiteit voor die van de protestanten. "Toch blijf ik loyaal aan de CGK. Ik ga niet ...
Sjoerd Wielenga

Goede gesprekken Levensdagen

Marcus de Koning: ‘De dag van de bom heeft mijn leven bepaald’

15 juni 2023
Rotterdammer Marcus de Koning (1928) werd in 1940 door zijn vader onder het puin van hun gebombardeerde huis vandaan gehaald. Nog steeds kan Marcus niet tegen overvliegende vliegtuigen en het maandelijkse luchtalarm. “Ik wil niet te veel aan die ongelooflijke ellende herinnerd worden.”
Wilfred Hermans

Theologie & filosofie

'Keller was in zijn vakgebied een groot theoloog'

15 juni 2023
De onlangs overleden Amerikaanse theoloog Tim Keller (1950-2023) werd eind jaren negentig door toenmalig hoofdredacteur Aad Kamsteeg via dit blad in Nederland geïntroduceerd. In iedere editie verscheen een preek en we schreven regelmatig over Kellers missionaire benadering die in New York zoveel ...
Felix de Fijter

De beeldmaker: 'Eerlijkheid is een van de kostbaarste dingen die je kunt geven'

15 juni 2023
“We zijn als mensen zowel heel erg anders als heel erg hetzelfde. Die paradox vind ik interessant. Iedereen kent vormen van angst, liefde, vreugde, verdriet, tegelijk ervaart iedereen dat op een unieke manier. Het maakt dat ik het liefst iedereen zou ontmoeten."
Hadassa Lok

De buurtbemiddelaar: 'Een burenruzie gaat nooit over een schutting'

15 juni 2023
“Even was ik bang dat digitaal contact fysieke ontmoetingen grotendeels zou vervangen na corona, maar in de praktijk zie ik gelukkig dat dat niet zo is. Gesprekken in levenden lijve zijn wat mij betreft onvervangbaar. De verbinding die je maakt door bij elkaar te komen is anders dan via een ...
Hadassa Lok

De gesprekstrainer: 'Je moet de controle los durven laten'

15 juni 2023
“We hebben de afgelopen decennia steeds meer controle gekregen over de interacties die we hebben. Het internet en de digitalisering hebben onze sociale mogelijkheden en ons bereik enorm vergroot, maar tegelijk kunnen we ook heel gemakkelijk contact ontwijken."
Hadassa Lok

De relatietherapeut: 'Empathie is een spier die je kunt trainen'

15 juni 2023
“Voor mijn neus vinden elke dag ontmoetingen plaats van mensen bij wie de verbinding beschadigd is. Maar wat voor hen geldt, geldt ook voor jou als jij de buurman tegenkomt op straat: als je vriendelijk naar hem knikt en hij negeert jou, steekt dat."
Hadassa Lok

De theoloog: 'We mogen best iets meer zwijgen'

15 juni 2023
“Soms zit taal een echte ontmoeting in de weg. Onlangs woonde ik met studenten een gastles bij van kunstenares Grady van den Bosch waarin ze iedereen in tweetallen een minuut zwijgend tegenover elkaar liet zitten. Kijkend en voelend."
Hadassa Lok

De interviewer: 'Een goed gesprek is iets intiems'

15 juni 2023
“Voor de goede orde: ik vind mezelf geen ontmoetingsspecialist. De gesprekken die ik dagelijks voer kun je wel zien als een vorm van ontmoeting."
Hadassa Lok

Goede gesprekken

Bart Brandsma: Waarom de strijd tegen polarisatie steeds mislukt

15 juni 2023
SIRE-campagnes en fatsoensoffensieven ten spijt. Polarisatie neemt toe. Voor een kuur die kans van slagen heeft, wijst filosoof Bart Brandsma op de groep die in het tumult van extremen vaak vergeten wordt: het stille midden. "In onze samenleving worden meningen overgewaardeerd."
Florentijn van Rootselaar

Goede gesprekken Reportage

Nanning-Jan Honingh: Als Pluk in het zweet des aanschijns

15 juni 2023
Wat als je vastloopt in je idealen? Nanning-Jan Honingh boert oudtestamentisch op zijn eigen 'land van melk en honing'. Zonder al te veel succes. "Of God weleens helpt? Dat vraag ik me af."
Alain Verheij

Langer kijken doet ontmoeten

15 juni 2023
Hoe kunnen we in ons werk, in de kerk en in de maatschappij – waar verwijdering rond allerlei thema’s op de loer ligt – elkaar écht ontmoeten? Wat coach en trainer Otto Kamsteeg betreft is de sleutel even voor de hand liggend als ingewikkeld: de liefde. 'Kijk, handel en spreek ik vanuit ...
Otto Kamsteeg

Goede gesprekken

Jessica Nordell: Hoe je van je vooroordelen afkomt en waarom je dat zou willen

15 juni 2023
Iedereen heeft vooroordelen, bewuste en onbewuste. Op basis daarvan delen we mensen en de wereld in. Maar die vooroordelen kunnen negatieve gevolgen hebben en anderen uitsluiten. Het goede nieuws is dat we er iets aan kunnen doen, zegt wetenschapsjournaliste Jessica Nordell. "Probeer jezelf in te ...
Rimme Mastebroek

Reportage

Hoopbrengers: Een kleine familie in de grote stad

15 juni 2023
Waar zijn de kerken in de zorg voor Rotterdam-Zuid, vroeg een wethouder zich twintig jaar geleden hardop af. Het leidde tot de inloophuizen van House of Hope, waar Elsbeth Hubach al jaren de scepter zwaait. Op verzoek van de wijkgenoten zijn er op zondag nu ook vieringen. "Ze zeiden: we kunnen hier ...
Riejanne Wolswinkel

Theologie & filosofie

Waarom Vincent Bacote als zwarte theoloog de racistische Kuyper niet bij het grofvuil zet

14 juni 2023
Is er hoop na de gruwelen van slavernij en racisme? Daarover buigt Vincent Bacote zich deze maand in Utrecht. In gesprek met deze Afrikaans-Amerikaanse theoloog over de invloed van Abraham Kuyper: Kuyper gaf hem permissie om naar heavy metal te luisteren én kwetste hem tot op het bot met zijn ...
Alain Verheij

Waarom Tim Keller mijn geestelijk vader is

20 mei 2023
Het overlijden van de wereldberoemde Amerikaanse predikant en schrijver Tim Keller (op 19 mei) emotioneert onze oud-hoofdredacteur Aad Kamsteeg. Hij introduceerde Keller rond de eeuwwisseling in Nederland en noemt hem zijn geestelijk vader. "Ik werd overrompeld. Hij had het tegen die volle zaal. ...
Aad Kamsteeg

Preken Tim Keller

We mogen treuren met hoop

19 mei 2023
In onze postchristelijke maatschappij leeft de gedachte dat de dood bij het leven hoort. Maar volgens de Bijbel, zegt Tim Keller in deze preek die eerder verscheen in De Nieuwe Koers, is de dood juist een abnormaal iets. Jezus rekende af met deze ‘vijand’ en stelt ons een toekomst voor ogen: na ...
Tim Keller

Theologie & filosofie

Een nieuw kerkverband. Maar wat is het verhaal?

04 mei 2023
Deze maand ziet een nieuw kerkgenootschap het licht: de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Wat kunnen we verwachten als deze kerken hun nieuwe plek innemen in het kerkelijke en maatschappelijke speelveld? Koert van Bekkum signaleert drie uitdagingen.
Koert van Bekkum

Theologie & filosofie

Verandert het beeld Gods in een machine?

04 mei 2023
De ontwikkelingen van kunstmatige intelligentie gaan zó snel, dat techprominenten uit de hele wereld onlangs pleitten voor een pauze. Begrijpelijk, want de nieuwe technologie roept ethische en levensbeschouwelijke vragen op, signaleert 'AI-theoloog' Jack Esselink. "Het oeroude christelijke ...
Jack Esselink

Nederlandse politiek

Is ontgroeien de oplossing voor de economie van morgen?

04 mei 2023
Is economische groei een navolgenswaardig ideaal of de wortel van alle kwaad? Aanhangers van de degrowth-beweging zeggen het concept het liefst zo snel mogelijk vaarwel, volgens anderen hoeft economische groei een duurzame toekomst niet in de weg te staan. Iedereen is het erover eens dat we niet op ...
Hadassa Lok

Goede gesprekken

Arjan Broers: 'Wie vertelt je dat jouw waarde losstaat van wat je presteert?'

04 mei 2023
Nog nooit zijn zo veel mensen zo gezond zo oud geworden als in onze tijd. De grote vraag is, zegt pastor en coach Arjan Broers: kunnen we behalve alsmaar ouder misschien ook wat wijzer worden? "Voor het eerst in de geschiedenis kunnen veel mensen echt toekomen aan levensvragen van de tweede ...
Jan Kas

Goede gesprekken

Waren vroege christenen nou schurken of heiligen?

04 mei 2023
Een kritische vraag in de pub leidde tot een kloek boek over de geschiedenis van het christendom. Schrijver John Dickson doet zijn best om naast alle heiligen ook vele schurken uit te lichten. "Christenen die hun eigen geschiedenis alleen maar geweldig vinden, schrikken van mijn boek."
Alain Verheij

Goede gesprekken Mozes

David Onnekink: 'Ik verlang naar een wereld die wél mooi is'

04 mei 2023
Als onderzoeker aan de Universiteit Utrecht bestudeerde historicus David Onnekink vooral de grote lijnen van de wereldgeschiedenis, maar na de geboorte en het overlijden van zijn dochter Hannah kreeg hij meer oog voor het kleine en het kwetsbare. 'Mijn dochter is even belangrijk als de Graaf van ...
Sjoerd Wielenga

Goede gesprekken Reportage

Hoopbrengers: 'Je kunt kritisch zijn, maar je hebt ook een opdracht'

04 mei 2023
16.000 vluchtelingen met een verblijfsvergunning wachten in azc’s op een plek om te wonen. De Protestantse Kerk in Nederland kon niet langer wegkijken. Als een van de initiatiefnemers van de Thuisgevers zoeken zij, regelmatig als dwaze profeten, naar een duurzame oplossing voor de vastgelopen ...
Riejanne Wolswinkel

Goede gesprekken Levensdagen

Frans van Deursen: ‘Of ik God een vraag wil stellen? Wat een vreemde gedachte’

04 mei 2023
Hij heeft in zijn leven twee kerkscheuringen meegemaakt. Die van 1967 heeft emeritus predikant Frans van Deursen (91) nog geprobeerd te voorkomen, maar het mocht niet baten. De eenwording van de NGK en de GKv ziet hij als een 'omgekeerde scheuring', maar hij is ook niet helemaal gerust op de ...
Wilfred Hermans

Introvert in de kerk. 'Mag het ook eens wat stiller?'

04 mei 2023
'Zullen we allemaal gaan staan? En spreek je na afloop nog even gasten aan bij de koffie?' Introverte kerkgangers krijgen niet alleen de rillingen van zulke uitnodigingen, na afloop van de kerkdienst zijn ze ook nog eens doodmoe. Kan dat niet anders?
Riejanne Wolswinkel

Levensdagen

Gerrit Poels (1929-2023): 'Wat mij voor veel mensen waardevol maakt, is dat ik hun schreeuw hoor'

27 april 2023
Woensdag 26 april overleed Gerrit Poels, ook wel bekend als Pater Poels, op 93-jarige leeftijd in zijn woonplaats Tilburg. In 2015 sprak Wilfred Hermans hem voor de serie Levensdagen, waarin ervaren gelovigen levenslessen delen aan de hand van zeven dagen uit hun leven. Lees het interview hier ...
Wilfred Hermans

Goede gesprekken

Louise O. Fresco: 'De overvloed aan voedsel is het echte voedselprobleem van deze tijd'

06 april 2023
Droogte is op te lossen en klimaatverandering biedt ook kansen, zegt Louise O. Fresco. De grootste voedseluitdaging van onze tijd is volgens de schrijfster en wetenschapper dus niet hoe we de wereldbevolking gaan voeden, maar hoe we kunnen omgaan met de overdaad en overvloed. "Matigheid heeft als ...
Florentijn van Rootselaar

En tóch gooi je de kipfilet in het winkelwagentje. Waarom duurzaam leven zo moeilijk is

06 april 2023
Bijna alle Nederlanders vinden het milieu belangrijk, maar we blijven massaal vlees eten en op vliegvakantie gaan. Christenen doen nauwelijks meer voor het milieu dan niet-christenen. De vraag is: hoe moeten we mensen aan boord krijgen van de duurzaamheidstrein? "Een andere manier van leven is geen ...
Marinde van der Breggen

Theologie & filosofie

Alain Verheij: De schepping is niet gemaakt voor het cynische motto 'eten of gegeten worden'

06 april 2023
Hindoes eten geen koeien, joden eten koosjer, moslims halal. Zulke voedselvoorschriften hebben christenen niet. Toch zijn ze zo gek nog niet, zegt theoloog Alain Verheij. Want ze drukken huiver uit voor het doden van een ander schepsel. Wat zegt dat over hoe christenen zouden kunnen omgaan met vlees ...
Alain Verheij

Sprinkhanenburger met melk uit de schoorsteen

06 april 2023
Wat staat er morgen op tafel? Hoewel de trend meer ‘puur’ en ‘eerlijk’ is, lijkt de toekomst van eten toch vooral een kwestie van meer technologie te zijn. Wetenschapsjournalist René Fransen zet acht voedselontwikkelingen op een rij.
René Fransen

Goede gesprekken

Jaap van Heusden en Willem Jan Otten: 'Iedereen moet zelf die gewelddadige reis maken'

06 april 2023
Een huilend Mariabeeld in Limburg en een priester uit Rome die dat wonder moet onderzoeken. Daarover gaat de nieuwe film van Jaap van Heusden. Maar 'De man uit Rome' gaat over nog veel méér, ziet filmkenner Willem Jan Otten. Een tweegesprek. 'Of de film zo is bedoeld? Dat vind ik geen goede vraag. ...
Arie Kok

Goede gesprekken Mozes

Ben Tiggelaar: 'Mijn rol is toch nog niet uitgespeeld? Het is toch niet nu al afgelopen?'

06 april 2023
Ben Tiggelaar is bestsellerauteur, topspreker op seminars en interviewde als eerste Nederlander Barack Obama. Maar dat succes dankt hij, zegt hijzelf, aan mazzel, toeval en geluk. "Als rijke heb je het slecht getroffen in het Koninkrijk van God. Lekker dan!"
Sjoerd Wielenga