Stefan Paas
Nederlandse politiek
Column
Het nieuwe kabinet ademt de geest van Absalom
11 juli 2024Ja, de overheid verdient respect omdat alle gezag van God komt, zegt Stefan Paas. Maar 'er is verschil tussen een overheid die, ondanks veel gebreken, aanspreekbaar is op morele normen en een overheid die welbewust inzet op het institutionaliseren van immoraliteit'.
Column
Waarom jongeren niet meer zo seculier zijn als voorheen
09 mei 2024Het keert de afkalving van de kerk nog niet, maar jongeren lijken toch steeds religieuzer te worden dan voorgaande generaties. Waar kan dat aan liggen?
Column
In de spanning begint het luisteren naar Gods stem
07 maart 2024Zoals we weer aandacht krijgen voor streek- en seizoensproducten en herstel van cultuurlandschap, ligt de toekomst van het christendom misschien wel in de zoektocht naar een nieuw evenwicht met de schepping, zegt Stefan Paas.
Column
Protest van de gemeenschapszin tegen de elite
14 december 2023Direct nadat de exitpoll een verpletterende overwinning voor de PVV had aangekondigd, zei VVD-leider Yeşilgöz: "De politiek moet beter luisteren naar de mensen." De uitslag van de verkiezingen lijkt te bevestigen dat de middenpartijen een volksopstand over het hoofd hebben gezien.
Column
Christenen zijn niet geroepen om alles te begrijpen
09 november 2023Ik zag deze week, via de podcast van het Reformatorisch Dagblad, een indrukwekkend interview met dr. Jack Sara, directeur van het Bethlehem Bible College. Dominee Sara verwoordde de uitzichtloze situatie van het Palestijnse volk. Kansloos gevangen in de Gazastrook, langzaam gewurgd op de Westbank, ...
Column
Zelfs gezagsgetrouwen geloven niet meer in de politiek
05 oktober 2023‘Opstand der gezagsgetrouwen’, dacht ik bij de zoveelste blokkade van de A12 in Den Haag.
Column
Groeien kan niet meer
31 augustus 2023Kan de economie elk jaar blijven groeien? Sinds de Club van Rome in 1972 het rapport ‘Grenzen aan de groei’ publiceerde, komt die vraag met de regelmaat van de klok terug. Ik herinner me de econoom Bob Goudzwaard die ooit in christelijke kring pleitte voor een economie van het genoeg.
Column
Messiascomplex
01 juli 2023Wat bezielde de ChristenUnie in Flevoland om toe te treden tot een coalitie met de PVV? Van hoog tot laag heeft die vraag de gemoederen in de partij beziggehouden.
Column
Profetisch spreken
15 juni 2023Moet de kerk vaker profetisch spreken? Als het aan voormalig CU-Kamerlid Carla Dik-Faber ligt wel. Zij is tegenwoordig projectleider van de Groene Kerken, een initiatief dat zich inzet om kerken te verduurzamen.
Column
Het is tijd voor ouderwets besturen
04 mei 2023De Statenverkiezingen lieten zien dat het vertrouwen in het kabinet blijft afbrokkelen. Kabinet-Rutte IV heeft de uitstraling van de zoveelste herhaling van Rocky. Op een gegeven moment kent iedereen de scenario’s en de plotwendingen (Remkes!).
Column
BBBiddag
06 april 2023Op biddag werd er bij ons in de kerk gebeden voor de boeren en voor de planeet. Het eerste gebed was van een zuster die haar leven lang wakker werd met het loeien van de koeien in de stal.
Column
Leidt de Asbury-revival tot secularisatie?
08 maart 2023De revival (opwekking) aan de Asbury Universiteit in Wilmore in de Amerikaanse staat Kentucky, die begon op 8 februari, is een feestje voor fans en sceptici. Het is waarschijnlijk de eerste opwekking in de geschiedenis met een livestream op social media. Iedereen kan zo toekijken hoe mensen intiem ...
Column
Waar leren jongeren nog christen worden?
01 februari 2023Het afgelopen jaar tikte ik de 53 aan. Een enkeling gaat op die leeftijd extra progressief doen, het intellectuele equivalent van een midlifecrisis. Maar vaker zie ik dat leeftijdsgenoten over vroeger gaan praten.
Nederlandse politiek
Het Jaar van het Paard
15 december 2022Het jaar 2022 zal vermoedelijk niet de geschiedenisboeken ingaan als het meest onbezorgde jaar van deze eeuw. En het ergste moet nog komen. Stefan Paas blikt terug op het voorbije jaar, kijkt vooruit en houdt z'n hart vast – maar is niet zonder hoop.
Column
We worden wat we doen
09 november 2022Nu de golven van secularisatie ook de meest vrome uithoeken van het Nederlandse christendom hebben bereikt, zou je haast vergeten dat er ook vandaag nog ‘gewoon’ mensen tot geloof komen.
Column
Leerdienstnostalgie
05 oktober 2022‘De middagdienst verdwijnt uit kerkelijk Nederland’, kopte het Nederlands Dagblad op 10 september. Echt nieuws was het niet. Zolang als ik me kan herinneren (deze maand werd ik 53), wordt er zorgelijk gesproken over het teruglopende bezoek van de tweede dienst.
Column
Klein hoeraatje voor de overheid
01 september 2022‘Nederland heeft inmiddels het klimaat van Midden-Frankrijk in de jaren zeventig’, kopte het NRC op 22 juli. Wekenlang heet en droog campingweer, daarvoor hoef je niet meer naar het buitenland. Tegenwoordig moet je het land uit voor enige verkoeling; wij zochten die aan de Engelse kust.
Column
De AK-47 van de cultuurstrijd
13 juli 2022Nadat ze de Republikeinse voorverkiezingen had gewonnen voor het gouverneurschap van Arkansas, zei Sarah Huckabee Sanders: ‘Wij gaan ervoor zorgen dat een kind in de baarmoeder even veilig is als in een klaslokaal.’
Column
Is dit echt Gods weg?
09 juni 2022In de grote schaal van het wereldgebeuren weegt de vergadering van een synode in Nederland niet zo zwaar. Zelfs niet als een kerkverband het record breekt van de langste synode ooit – overigens grotendeels veroorzaakt door de coronapandemie.
Column
Het smalle pad
05 mei 2022Na het lezen van het nieuwste SCP-rapport over religie in Nederland (24 maart) dwaalden mijn gedachten af. Nee, niet naar de weinig verrassende conclusie dat je buiten de georganiseerde religie om weinig spiritualiteit en religiositeit vindt in Nederland. Ik dacht aan de dieperliggende oorzaken van ...
Column
Oorlog en advertorials
07 april 2022Zijn wij in oorlog met Rusland? Lastige vraag. Oorlogen zijn tegenwoordig zelden zwart-wit. We leven in een tijd van groezelige conflicten: proxy-oorlogen, hybride oorlogen en cyberwars. Het is als met relatieconflicten: je kunt wel denken dat je geen problemen hebt met de ander, maar als de ander ...
Column
Wat zet het verbod op 'homogenezing' in gang?
03 maart 2022Sommige voorgangers werden de afgelopen weken mogelijk uit hun slaap gehouden door de vraag of ze binnenkort niet een jaar moeten brommen. Of een half jaarsalaris aan boete moeten betalen. Dat zijn de maximumstraffen voor het ‘onderdrukken of veranderen’ van ‘seksuele identiteit of ...
Column
Universele mensenrechten
01 februari 2022Er was een hoog déjà-vugehalte in de rel rond het Cross Cultural Human Rights Centre (CCHRC) aan de Vrije Universiteit. Voor wie het is ontgaan: de NOS had ontdekt dat het centrum, dat nota bene mensenrechten als thema heeft, flink gesubsidieerd wordt door terreurstaat China (NOS, 19 jan.).
Column
Zijn er nog leiders?
13 december 2021‘Zijn er nog theologen die leiding kunnen geven?’ Op Twitter ontspon zich een kleine discussie hierover, naar aanleiding van het interview met Brian McLaren in De Nieuwe Koers.
Column
De gepeste pestkop en de gewonde genezer
04 november 2021Pesters zijn vaak zelf gepest en misbruikers verwerken hun eigen misbruikverleden. We kennen de patronen. Als we opgroeien, geven we al te vaak de bagage door waarmee we zelf zijn opgescheept. Dezelfde dynamiek zien we op het grote doek van de geschiedenis.
Column
Een knellend harnas
07 oktober 2021‘Het grootste probleem is niet de vrouw in het ambt, maar een gebrek aan liefde.’ Aldus predikant C.P. de Boer in het Reformatorisch Dagblad (18 september). Onderwerp van discussie: de steeds oplopende spanningen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK).
Column
Stervende kerk
01 september 2021Hoe vaak mij in het afgelopen jaar is gevraagd wat de gevolgen van de coronacrisis zijn voor de kerk, weet ik niet. Ik ben de tel kwijtgeraakt. Een antwoord heb ik ook niet. Zoals zoveel instituten en organisaties zal ook de kerk moeten afwachten hoe het ‘nieuwe normaal’ eruit zal zien.
Column
De kerk en de president
12 juli 2021In de Verenigde Staten bestaat, anders dan in Nederland, een strikte scheiding van kerk en staat. Thomas Jefferson sprak zelfs van een wall of separation. Die term had hij ontleend aan een baptistische predikant, Roger Williams, die in 1802 pleitte voor een ‘muur’ tussen kerk en wereld, om zo ...
Column
Christenvervolging in Europa?
03 juni 2021Christenen behoren tot de zwaarst vervolgde groepen in de wereld. Volgens Open Doors lijdt een op de acht christenen wereldwijd onder een vorm van vervolging vanwege het geloof.
Column
De wereld in je hoofd
05 mei 2021‘Ik houd ze in de gaten’, zei een oude kennis onlangs tegen me. Met ‘ze’ bedoelde hij degenen die volgens hem corona misbruiken om ons onder controle te krijgen.
Column
Als er iets links is, dan wel de bedenktijd bij abortus
01 april 2021Op 25 februari van dit jaar nam de Tweede Kamer bijna voltallig een voorstel aan van GroenLinks en PvdA, gesteund door D66, om de bedenktijd bij abortus te schrappen.
Column
Langdurige gehoorzaamheid
05 maart 2021Veranderen is niet gemakkelijk. Aan het begin van elk jaar nemen honderdduizenden mensen zich voor om nu echt meer tijd te nemen voor het gezin of te stoppen met roken.
Column
Geestelijke thuisbakkers
16 februari 2021‘Het zou me niet verbazen als mensen geloviger worden door deze crisis.’ Dit zei psychiater Damiaan Denys in maart vorig jaar tegen me, bij een opname van De Ongelooflijke Podcast.
Is het conservatieve momentum aangebroken?
16 februari 2021De voedingsgrond voor een conservatieve beweging in Nederland lijkt vruchtbaarder dan ooit. Zelfs jongeren durven zich nu conservatief te noemen. Stefan Paas onderzoekt de wortels en de vruchten van het conservatisme. En hun houdbaarheid.
Column
Hoogmoed komt voor de val
04 december 2020Als politiek alleen zou gaan om een land besturen, kunnen de drenkelingen van Baudets renaissancevloot gemakkelijk aansluiten bij Groep Otten. Daar vind je dezelfde nadruk op vrij ondernemerschap en een zuinige overheid. En mochten ze er een scheutje identiteitsdenken en religieuze retoriek bij ...
Column
De dictatortest
04 november 2020Wie wil snappen waarom de grondwet voetbalwedstrijden niet beschermt en moskeeën of vrijmetselaars wel, moet de ‘dictatortest’ eens doen.
Column
Versnelde leegloop of nieuwe kansen?
04 oktober 2020KNVB-directeur Erik Gudde maakt zich zorgen. Door corona en de lockdown heeft het hele ‘geluksgevoel’ rond voetbal een knauw gekregen, zegt de voetbalbaas.
Nederlandse politiek
Churchill zal wel overleven, maar J.P. Coen?
04 september 2020In het debat over standbeelden van koloniale onderdrukkers en slavenhouders zien we een botsing tussen nationale mythen, zegt Stefan Paas. Het gaat om de vraag wie ‘wij’ zijn en welke gedeelde herinneringen ‘ons’ vertegenwoordigen.
Column
Democratische missie
04 september 2020Bij het woord ‘democratie’ zullen velen direct denken aan vrije verkiezingen. Bij een regering door het volk hoort dat u en ik de overheid mogen stemmen en wegstemmen. Gek genoeg is dat – een hokje rood maken – misschien wel het minst belangrijke onderdeel van de democratie.
Column
Rot in het systeem
18 juli 2020Iedereen weet dat iets kapotmaken gemakkelijker is dan iets opbouwen. Liegen kost minder tijd dan leugens weerleggen. Besmeuren gaat sneller dan schoonmaken. Goedheid, waarheid en schoonheid zijn traag. Voor de politiek is dit een belangrijke les. Een politiek die belooft ‘snel – ...
Column
De kerk als webwinkel
01 juni 2020Een van de meest irritante tv-reclames vind ik die van bol.com met sinterklaas. U weet wel, dat filmpje van een meneer die koste wat kost zijn inkopen wil doen bij de gewone winkel en dan tegen van alles aanbotst, natregent, verkleumt, en wat niet al.
Column
Vertrouwen op de wetenschap, maar nog net iets meer in Google
01 mei 2020Nederlanders hebben veel vertrouwen in de wetenschap. Vooral als het in ons straatje past, dat dan weer wel. De psycholoog en columnist Piet Vroon zei ooit dat mensen zijn stukjes prachtig vonden als de wetenschap zei wat ze toch al vonden, maar dat de stemming snel bekoelde als het botste met hun ...
Column
Luther, corona en de pest
01 april 2020De Spaanse premier zei het nog niet zo gek, vond ik: ‘Tijdens een crisis is het alle hens aan dek, en daarna kunnen we evalueren.’
Column
Het bruine garen van de populisten
01 maart 2020Het zal niemand zijn ontgaan: immigratie gaat weer een grote rol spelen bij de komende verkiezingen. Een belangrijke reden daarvoor zijn de recente CBS-cijfers over de bevolkingsgroei.
Column
Welk populisme?
01 februari 2020Hoe vatbaar zijn christenen voor populisme? Met de gestaag stijgende aanhang voor populistische partijen in heel Europa ligt die vraag voor de hand. Inmiddels stemt ruim een kwart populistisch, iets meer op rechts dan op links.
Kroniek van een apocalyptisch jaar
14 december 2019Hoe beleefde de pas afgezwaaide Theoloog des Vaderlands Stefan Paas 'zijn' 2019? Van Nashville tot Malieveld, van Christchurch tot Lagerhuis, 2019 was een jaar van polarisatie. "Meer dan ooit komt het erop aan liefdevol van mening te verschillen."
Column
Zo'n rij trekkers op het Malieveld vind ik gewoon mooi
06 december 2019Een van mijn vroegste herinneringen is dat mijn oma mij een thermosfles met thee in de handen drukte en mij het land op stuurde om opa zijn lunch te brengen. Daarna mocht ik even meerijden op de trekker: ploegen of sproeien, of wat hij ook maar deed. Van vakanties vroeger kan ik me niet anders ...
Column
De kwaadaardige marges van Nederland
05 oktober 2019Van tijd tot tijd merken we dat er in Nederland mensen rondlopen met nare opvattingen over hun medemensen. Grote groepen zijn het niet, maar ze zijn gevaarlijk genoeg om door de inlichtingendiensten in de gaten gehouden te worden.
Column
Volksgezondheid
06 september 2019Als mensen me vragen wat ik doe voor de kost, zeg ik soms dat ik in de volksgezondheid werk. Dat schrikt minder af dan ‘theoloog’ of ‘voorganger’, en er is geen woord van gelogen. Als er immers íéts is aangetoond, is het wel dit: religieus zijn is goed voor je.
Column
Kwetsbare leiders
04 juli 2019Nu instituten afbrokkelen en gezag minder vanzelfsprekend is, wordt van leiders meer emotionele intelligentie gevraagd. Kwetsbaar durven zijn is daarvan een belangrijk onderdeel. Ik vind dat in het algemeen een prima ontwikkeling, ook al slaat het weleens door.
Column
De bel van Artikel 23
05 juni 2019Onze beroemdste literaire ruziemaker, W.F. Hermans, schreef ooit over een criticus: ‘Zodra ik vind dat zijn naam weer eens in de krant moet komen, trap ik op Gomperts, niet uit kwaadaardigheid, maar zoals een trambestuurder trapt op zijn bel.’
Column
De rechtsstaat als ons huis
05 april 2019Moeten christenen voor of tegen immigratie zijn? In de huidige rechts-linkspolarisatie in de politiek lijkt het soms alsof dit de keus is. Moeten we dromen van een wereld zonder grenzen waarin geen mens illegaal is? Of is dat gevaarlijk idealisme en moeten we juist dromen van een wereld waarin ...
Column
Welvaartsfascisme
08 maart 2019De grootste verrassing van de afgelopen Provinciale Statenverkiezingen was ongetwijfeld Forum voor Democratie. In één klap werd de partij de grootste, met naar verwachting twaalf zetels in de Senaat. Nog diezelfde avond hield partijleider Baudet zijn overwinningstoespraak.
Column
Antithese en misbruik
01 maart 2019Terwijl de misbruikschandalen in de Rooms-Katholieke Kerk zich blijven opstapelen, is nu ook het grootste protestantse kerkgenootschap ter wereld in opspraak gekomen. Op 10 februari publiceerde de Houston Chronicle een onderzoek naar de Southern Baptist Convention (SBC), een kerkgenootschap met ...