Wat we over cancel culture kunnen leren uit de derde eeuw

Lucebert moet van de gevel. Winnetou moet uit de winkels. Wat niet deugt in onze ogen, moet gecanceld worden. Dit deugdenken brengt de donatisten uit de vroege kerk in herinnering, die vonden dat de kwaliteit van het werk afhangt van de heiligheid van de maker. Augustinus was toentertijd al fel tegen. En zijn bezwaren, zegt Frank Bosman, gelden vandaag nog onverkort.

09 november 2022 – verschenen editie 2022nr09
20 Winnetou Winnetou afgebeeld op een Duitse postzegel. beeld Wikimedia

Al sinds 1994 prijkt er een leus van de bekende Nederlandse dichter Lucebert op de gevel van het Stadskantoor van Alkmaar: ‘Van te veel spektakel wankel je allicht’. De lokale VVD-fractie wil de neonletters nu verwijderen. De fractie kwam tot haar verzoek vanwege Luceberts oorlogsverleden. Zijn eerdere imago als criticus van het naziregime brokkelde razendsnel af toen Wim Hazeu in 2018 brieven van de dichter publiceerde. Het ging om brieven die Lucebert schreef toen hij op Arbeitseinsatz naar Duitsland was gegaan. In die brieven geeft Lucebert lucht aan antisemitische (‘machtjoden’), racistische (‘negercultuur’) en nazistische (‘onze Führer’) ideeën. Lucebert viel voor velen van zijn sokkel en zijn poëzie raakte besmet. Luceberts…

Verder lezen? Meld je aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief en je krijgt elke maand gratis toegang tot twee artikelen.

Registreren? Meld je aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief en je krijgt elke maand gratis toegang tot twee artikelen.

Vul zowel uw e-mailadres, voornaam als achternaam in.

Uw e-mailadres is niet correct.

Heb je al een account? Log hier in

Bij het aanmelden gaat u akkoord met onze
privacyverklaring en de algemene voorwaarden.

Meer artikelen in dossier Theologie & filosofie

Zonder-plekken-en-rituelen-verleren-we-de-taal-van-thuis
Theologie & filosofie

Zonder plekken en rituelen verleren we de taal van thuis

05 juni 2025
Als kind had Jan Martijn Abrahamse eerbied voor 'het grote park', of 'het grote meer'. Vandaag, constateert hij, ontbreekt het ons aan ‘grootse’ plekken die ons bestaan houvast geven. "God ontmoet ons niet in het algemeen, maar altijd ergens."
Jan Martijn Abrahamse
vijfdenkers
Theologie & filosofie

Vijf denkers die het geloof vernieuwen

01 mei 2025
De toekomst van het christelijke denken dient zich nu al aan. Welke denkers, schrijvers en theologen bepalen de koers in een tijd van snelle verandering? Een profiel van vijf nieuwe stemmen, "die nu al laten zien hoe het christendom kan klinken als het zich moedig, creatief en eerlijk laat horen".
Alain Verheij
Hoe-de-Nederlandse-kerken-bijdroegen-aan-de-koloniale-oorlog-in-Indonesie
Theologie & filosofie

Oorlog in de naam van God

03 april 2025
Het overgrote deel van de Nederlandse kerken steunde het militaire optreden in Indonesië na 1945. Legerpredikanten en aalmoezeniers verdedigden zelfs extreem geweld als manier om de koloniale orde te herstellen, concludeert Koos-jan de Jager in zijn boek Oorlog zonder genade. Hoe is die houding te ...
Koos-jan de Jager